Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/448

This page has been proofread.


432

NOLI ME TANGERE


malip-ot ang kasaysayan sang akon maragtas, kag maragtas sang isa sang mga hulokman sang mga tawo.

Naghipos si Elias kag pinadayon niya ang pagbugsay.

—Ginapatihan ko gihapon nga wala ka makulangi sang katarungan, — hambal sing mahinay ni Crisostomo, — sang magsiHng ka nga ang hustiya dapat magtinguha sa paghimb sing maayo bilang bayad sa maayo nga buhat kag sa pagtudlb sa katadlungan sang mga kriminal. Lamang nga... ini indi mahimb, halandumon; kay diin kuhaon ang madamb nga kwarta, ang madamb nga bag-o nga mga alagad?

—Kag tungod sa ano nga yara ang mga pari nga nagpalapnag sang ila misyon sa paghidait kag pagkaluoy? Labi bala nga maayo ang magbasa sang ulo sang bata sing tubig, nga hungiton sing asin, sang sa magpabugtaw sa nadulman nga panumdoman sang isa ka kriminal sina’ng silak, nga ginhatag sang Diwa sa tagsa ka tawo sa pagpangita sang butang nga maayo? Labi bala nga tawhanon ang magbuylog sang isa ka kriminal sa bitayan, sangsa magbuylog sa iya sa malisod nga alagyan nga nagapadulong halin sa kaduyogan pakadto sa matarong? Wala man bala sila pagbayad sa mga espiya, mga berdugo kag mga gwardya sibil? Ini, ang magpakahigkb, ginahinguyangan man sing pilak.

—Abyan ko, bisan ikaw ukon ako, maskin luyag naton, indi ina naton matigayon.

—Kon isahanon lamang, sa kamatuoran, wala kita sing ma­ himb; apang uyati ang kawsa sang banwa, ugyon ka sa banwa, ayaw pagtakpi ang imo igdulungog sa ila mga tingog, hatagi sing palanganinawan ang iban, ihatag ang kaisipan sa ginatawag naton nga isa ka pungsod!

—Ang ginapangayo sang banwa indi mahimb; kinahanglan nga maghulat.

—Ang maghulat, ang maghulat timbang sang pagbatas!

—Kon pangayuon ko ina, kadlawan nila ako.

—Kag kon ang banwa magsakdag sa imo?

—Indi gid! Indi gid ako mangin-isa nga magpangulo sang kadam-an sa pagtigayon paagi sa kusog sang butang nga ginapa­ tihan sang pangulohan nga indi pa mahimb, indi! Kag kon makita ko ina kon kis-a nga kadam-an nga may hinangiban, ma­ tindog ako sa luyo sang pangulohan kag awayon ko sila, kay sa sina nga kinagubot indi ko makita ang akon banwa. Ginahandum