Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/456

This page has been proofread.
BAHIN LII


ANG BARAHA SANG MGA PATAY KAG SANG MGA LANDONG


ANG MAGAL-UMON NGA LANGIT nagtagd sang bulan; ang matugnaw nga hangin, nga panunda sang palaabuton nga Disyembre, nagsilhig sang mga dahon nga laya kag sang yab-ok sa makitid nga dalan nga nagpadulong sa patyo.

Tatlo ka landong ang nagsinugilanon sa idalum sang ganhaan.

—Nakahambal ka kay Elias? —Pamangkot sang isa ka tingog.

—Wala, nakasayod ka na man nga talagsa sia kaayo makita kag mahalungon, apang dapat nga mangin-isa sia sa aton: ginlwas ni Don Crisostomo ang iya kabuhi.

—Gani nga nagbaton ako— siting sang nahauna nga tingog.

— Pinabulong ni D. Crisostomo ang akon asawa sa isa ka manogbulong sa Manila! Ginpangakoan ko ang kombento sa paghusay sang akon mga utang sa kura.

—Kag kami amon, sa kwartel sa pagsugid sa mga gwardya sibil nga ang amon amay may mga anak nga lalaki.

—Mangin pila kamo?

—Lima, ang lima tuman na. Ang suloguon ni D. Crisostomo nagsiling nga manginduha ka pulo kita.

—Kag kon indi maayo ang gwa nimo?

—Sst! — Siling sang isa kag ang tanan naghipos. Nakita nila sa bulig sang di-bug-os nga kadulom nga may isa ka landong nga nagsampot, nga nagpangilihid nga nag-usoy sang kudal: nagdulogduldg sia nga daw nagbulobalikid.

Kag wala makulang sa iya ang kabangdanan. Sa likod, mga duha ka pulb ka tapak, nagsampot ang isa man ka landong, nga dakO, kag daw labi nga masagil-um sangsa nahauna; mahinay kaayo nga nagtikang sia sa duta, hinali sia nga nadula nga daw linamon sang duta tagsa magdulog kag magbalikid ang nahauna.

—Ginasunod nila ako! — kibot sini, — gwardya sibil ayhan? Nagbutig ang sakristan mayor?

— 440 —