- 449
sia tawo; ginpabay-an niya ang pag-usisa sang iya Diwa, sa pagtungkad sang indi mahangop, nga wala niya makita, sa paghatag
mga pagbulot-an sa mga bahoy sa iya utok; ang tawo nakahangop
nga ang iya palanublion amo ang malapad nga kalibutan nga
ang paggahum sina yara sa sulod sang iya masarangan; nalapyb
sa wala’y pulos kag wala’y kahulogan nga pagpangabudlay, nagaduko sia kag nagausisa sang nagalibot sa iya. Tan-awa karon
kon ano ang pagtulohaw sang aton mga mamalaybay; ang mga
Isbing sang kinaugali nagahumlad sa aton sing amat-amat sang
ila mga hiyas kag nagasugod sa pagyuhom sa aton sa paghatag sa
aton sing kakunyag sa mga hilikuton. Ang mga kinaalam nga
panalawsawan nakahatag na sang ila nahauna nga mga bunga:
kulang lamang karon nga pagpahimpiton sang panahon. Ang
bag-o nga mga mananabang ginasalsal sa bag-o nga mga landasan
sang pilosopiya sang kinamatarong; ang iban nagasugod sa paginggat sa tunga sang mga kadulom nga nagaluntad sa aton mga
hukmanan, kag nagapakilala sang isa ka pagpanibag-o sa lakat
sang mga panahon. Pamatii kon maghambal ang pamatan-on,
pangadtoi ang mga buluthban, kag ang iban nga mga ngalan ginasambit na sa sulod sang mga dingding sang mga buluthban,
diin sadto ang mabatian lamang naton amo ang mga ngalan
nanday Sto. Tomas, Suarez, Amat, Sanchez kag iban pa, nga mga
ginhangad sang akon mga panahon. Wala’y pulos nga nagwali
sa mga walihan ang mga prayle batok sa pagluya sang mga butang
sa kinaalam, katulad sang ginapanumbong sang mga manogbaligya sang isd^ batok sa pagkamapili sang mga manogbakal, nga
wala pagtalupangdi nga ang ila ginabaligya lub-ok na kag indi
magamit! Wala’y pulos nga magpasanyog ang mga kombento
sang ila mga gamot sa pagpugong sa mga banwa sang bag-o nga
lakat sang panahon; ang mga diyusdiyos mataliwan; ang mga
gamot sang kahoy sarang makapaniwang sang mga tanum nga
sa ila nagakalapyot, apang indi sa pagkuha sang kabuhi sa iban
nga mga tinuga, nga, katulad sang pispis, malupad sa kalangitan.
Ang pilosopo naghambal nga may kakunyag; nagsili ang iya mga mata.
—Apang, ang bag-o nga binhi diutay; kon ang tanan maghilingyb, ang kauswagan nga nabakal naton sing mahal, sarang mapunggan, — pamatok ni Don Filipo, nga indi magpati.
