ang mga linupok. Dumulog sia, nagpanumdom, natalupangdan
niya nga yara sia sa tubig; ang linaw malinong kag makita pa
niya ang mga suga sa mga payag sang mga mangingisda.
Bumalik sia sa baybayon kag kumadto sa banwa; tungod sa ano? Sia wala man makasayod.
Ang banwa daw wala sing pumoluyo; ang mga balay natakpan tanan; ang mga hayop man, ang mga idu nga sadto nagtinaghol sa sulod sang kagab-ihon, nagpalanago nga nagkahadlok. Ang pilakpilakon nga kasanag sang bulan nagpadugang sang kasubo kag sang kamingaw.
Nahadlok sia basi masumalang niya ang mga gwardya sibil, nagsulod sia sa mga talamnan kag mga hardin, nga sa isa sini nagtuo sia nga nakita niya ang duha ka dagway sang tawo; apang pinadayon niya ang iya paglakat, kag, linumpat niya ang mga kudal kag mga talutog, nakaabot sia sa daku nga kabudlay sa pihak nga higad sang poblasyon, pakadto sa balay ni Crisostomo. Sa ganhaan yara ang mga suloguon, nga naghinambalanay kag nagpangasubo nahanungod sa pagbilanggo sang ila agalon.
Nasayran niya ang nahanabo, si Elias nagtaliwan, bumalik sia sa balay, linumpat niya ang talutog, kumamang sa bintana kag sumulod sa hulot, diin nagsiga pa ang kandila nga binayaan ni Ibarra.
Nakita ni Elias ang mga papel kag mga libro; nakita niya ang mga hinangiban kag ang magagming nga mga sako nga may unod nga kwarta kag mga alahas. Binalay niya sa iya panumdoman ang nahanabo diri, kag sanglit nakita niya ang madamo nga papel nga sarang makabutang kay Ibarra sa malain nga kahimtagan, nanumdom sia nga panguhaon niya, ihulog sa bintana kag ilubong.
Pinilak niya ang iya panulok sa hardin, kag sa kasanag sang bulan nakita niya ang duha ka gwardya sibil nga nagsampot nga may upod nga kabulig; ang mga bayoneta kag mga kapasete(2) nila nagbaladlak.
Hand nanghunahona sia sang iya himuon; tinumpok niya ang mga panapton kag mga papel sa tunga sang hulot, inubos niya bubo sa ibabaw ang gas nga unod sang isa ka lampara sa gas kag sinindihan. Madali nga pinamutang niya sa iya hawak ang mga hinangiban, nakita niya ang laragway ni Maria Clara, nang-
_________________
(2) Capacete — Kalu nga ginagamit sang gwardya sivil.
