Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/492

This page has been validated.


BAHIN LVII


VAE VICTIS(1)


(2) Mi gozo en un pozo

ANG MGA GWARDYA SIBIL naglakatlakat nga may mabudhi nga hulag sa atubangan sang ganhaan sang tribunal, nga ila ginpahog sang kulata sang ila pusil ang makahas nga kabataan nga nagtilihin ukon nagtinungtongay sa pagtan-aw sa sulod sang mga rehas.

Ang kadak-an wala na pagpakita sadto’ng malipayon nga kahimtangan sang baisan ang palatuntonan sang pandot; karon iya masubo kag daw malinong. Ang mga gwardya sibil kag mga kwadrilyero nga sadto yari diri, talagsa nga naghinambalanay kag sa mahinay pa nga paningog nga nagmitlang sang malip-ot nga mga tinaga. Sa ibabaw sang latok naghusay sang mga papel ang direktorsilyo, duha ka eskribyente kag pila ka soldado; ang alperes nagdayandayan halin sa isa ka higad pakadto man sa isa ka higad, nga nagtulok sing masunson nga may kaakig sa ganhaan; indi magkapin sa iya ang bugal ni Temistocles sa mga hinampang nga olimpiko sang matapos ang inaway sa Salamina. Si Donya Consolacion nagpinanguy-ab sa isa ka higad, nga nagpakita sang iya maitum nga tilaok kag sang iya isa ka may samad nga ngipon; ang iya panulok naunay nga mabugnaw kag may kabudhi sa gan­ haan sang bilanggoan, nga napun-an sing mga guhitgohit nga makahililas. Natigayon niya sa iya bana, nga ang kadalag-an sini nagpahamuot sa iya sa tanan, nga pabay-an sia nga magtambong sa pangusisa kag ayhan sa masunod nga mga pagsakit. Ang lobo nakapanimaho sang bangkay, nga ginkaugtan niya ang pag-awat sang silot.


_________________

(1) Vae Victis — Kailo ang nalutos.

(2) Mi gozo en un pozo — Ang akon ginpaabot wala matigayon.

— 476 —