Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/499

This page has been validated.


483
VAE VICTIS

Ang timbangan nagpaubos sing inanay; si Tarsilo nagsag-id sa mga bato nga nag-ululhot kag sa mga tanum nga mahigko nga nagtulubo sa mga buhobuho. Sang ulihe ang timbangan wala na maghulag: inisip sang alperes ang mga tinion.

—Bataka! — Sugo niya nga mamala sang pagligad sang tunga sa minuto.

Ang linagsak nga matagsing kag sagunson sang tinulo nga tubig sa kadaygan nagpahibalo sang pagbalik sang binilanggo sa kasanag. Ang dalagkb nga mga bato kag mga magagming, nga nasag-iran sa mga kilid, madasig nga nagkaladagdag.

Nabuta sing mahigko nga lunang ang iya agtang kag buhok, ang iya guya napuno sing mga pilaspilas kag mga bagras, ang lawas basa kag nagtulo, nagpakita sia sa mga mata sang kadaman nga mahipos; ang hangin nagpakurog sa iya sa tugnaw.

—Luyag ka nga magsugid? — Pamangkot nila sa iya.

—Tatapa ang akon utod nga babae! — Kibot sang kailo nga nagtulok nga nagpakitluoy sa isa ka kwadrilyero.

Ang timbangan nga kawayan umigot naman kag ang ginsilutan nadula liwat. Nakita ni Donya Consolacion nga ang tubig naunay nga malinong. Ang alperes nag-isip sing isa ka minuto.

Sang napasaka liwat si Tarsilo, ang iya nawong nagkuriit kag nagpalanggit-um. Tinulok niya ang mga naglilibot kag inunay niya sa paghumlad ang iya mga mata, nga ginsulongan sang dugo.

—Masugid ka? — Pamangkot liwat sang alperes nga may kataka.

Ginlungolungo ni Tarsilo ang iya ulo kag tinunton nila liwat. Ang mga amimilok nag-amat na kipot, ang iya mga tawutawo padayon nga nagtulok sa langit diin naglulotaw ang puti nga mga dalauda; pinatiko niya ang iya liog agud makita ni­ ya gihapon ang kasanag sang adlaw, apang madali nga linumsan na man sia sa tubig, kag ang talan-awon sa kilibutan tinakpan sa iya sadto’ng kumbong nga talamayon.

Lumigad ang isa ka minuto; ang Isbing nga nagtan-aw nakasaksi sang pagburot sang hangin nga sumaka sa kadaygan sang tubig.

Inuhaw sia! — Siling niya nga kumadlaw.