Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/513

This page has been validated.

ANG BANWA KAG MGA PAGKABUTANG497

Kag pamungkò siá sing inanáy. Subong abi nga ang mga tinagâ nga linatín may isá ka daků nga gahúm nga makapahipos, nag-untat sa paghibî ang mag-asawá kag nagpalapit sa iya nga nagpaabót sa iya mga bibig sang laygay, katulad sadto'ng panahón nga ang mga griego nagpamatì sa manlulowas nga mga tinagâ sang orákulo agúd lwasón silá sa mga mananalakay nga persyanhon.

—Ngaa nagahibi kamó? Ubinam gentium sumus? (Sa diin kitá nga mga tawo)

—Nakasayod na ikaw sang balità sang ribók...

Alzamentum Ibarrae ab alferesio. Guardiae civilis destructum? Et nunc? (Ang ribók ni Ibarra nga pinakunól sang alpéres sang mga gwardya sibil? Kag karón) Kag anó? May nautang sa inyo si Don Crisóstomo?

―Walâ, apang nakahibaló ka, gin-agda siá ni Tinong sa pagkaon, ginpangamusta siá sa taytay sang España... sa sanag sang adlaw! Hambalón nila nga abyan niya siá!

―Abyan? Nahayanghag ang naglinatín nga tumindog. ― Amice, amicus Plato sel magis amica veritas! (Mga abyan, abyan ko si Platón apang labí sa abyan ang kamatuoran!) Isugid sa akon kon sino ang imc ginaupdan kay isugid ko sa imo kon sin-o ka! Malum est negotium et est timendum rerum istarum horrendissimum resultatum. Hmm! (Ang palatikangan malain kag ginakahadlukán ko ang makakulogmat nga maabután.)

Si Kapitan Tinong nagpalangluspad kaayo sang pinamati sa madamò nga tinagâ nga may um; ini nga tunóg nagpatimaan sa iya, nga may malain. Hinugsoy sang iya asawa ang iya duhá ka kamót nga nagpakitlùoy kag nagsilíng:

―Primo, indi na kami paghambali sang linatín: nakahibaló ka naman nga indi kami mga pilósopo katulad sa imo; hambalí kamí sa tinagalóg ukón kinatsilâ, apang hatagi kamí sing isá ka laygay.

―Masubô nga indi ka makahangóp sang linatín, prima: ang mga kamatùoran sa linatín mga kabutigán sa tinagalóg, halim- bawà contra principis negantem fustibus est arguendum. (Balbal ang ginasabát sa nagahimutíg sang mga sadsaran. Sa linatín isá ka kamatúoran katulad sang Sakayán ni Noé; binutáng ko iní makaisá sa buhat sa tinagalóg kag akó pa ang ginbalbal.