Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/545

This page has been validated.


NANAYSAYON SI PADRE DÁMASO529


nga hambalón siá... apang karón nga pinatay na nila siá, walâ na akó sing katarungan sa pagpangabuhî kag sa pagbatás!

Iní ang ginhambal niya sing inanáy, sa mahinay nga may kalinóng nga walâ sing luhà.

—Apang, buangít, indi balá nga si Linares isá ka libo nga maayo kay...

—Samtang siá buhi pa, saráng akó makapakasál. . . naghunâhonà akó nga malagyo sa ulihe ang akon amáy walâ sing luyag kundi ang paghilimataáy lamang! Karón kay siá patáy na, wala sing isá nga magtawag sa akon nga asawa niya. . . Sang buhî pa siá, mahimo nga akó maglain, mabilín lamang ang kalipay sa akon sa paghisayod nga siá buhî kag ayhan nagpa numdom pa sa akon, karón kay siá patay na... ang kombento ukón ang lubnganan.

Ang mga tinagâ sang pamatan-on may tuman nga kabakod nga si P. Dámaso nadulàan sing dagway nga malipayon kag nagadalum sang iya hunâhonà.

—Ginhigugma ka niya subong man sang imo paghigugma sa iya? — Pamangkot niya nga nagkurog ang iya mga bibig. Walâ magsabát si María Clara. Dinukô ni P. Dámaso ang iya ulo sa iya dughan kag humipos.

—Anák ko! — Hambal niya sa tingog nga naghungáw, — pasayluhá ako nga ginhatagan ko ikaw sing kasakit nga walâ ko masayri. Ginhunâhonà ko ang imo palaabuton, ginhandum ko ang imo kalipayan. Anó ang pagpahanugot ko sa imo nga magpakasal ka sa isá nga tagapungsod, sa pagtan-aw lamang sa imo nga mangin-isá ka asawa nga masulub-on kag mangín-ilóy nga wal'y palad? Indi ko makuhà sa imo ulo ang imo paghigugma, kag nagapamatok akó sa bug-os ko nga kusóg, nagpakalakás akó sa tanán, tungód sa imo, nahanungód lamang sa imo. Kon ikaw ang iya mangín-asawa, mahibî ka sa ulihe, sa kahimtangan sang imo bana, nga nabutáng sa tanán nga pagdaugdaog nga walâ sing kalalangan sa pagpangapin; kon ikaw ilóy, mahibi ka sa kapalaran sang imo mga anák: kon patun-an mo silá, magahatag ka sa ila sing masubô nga palaabuton; mahimò silá nga mga kaaway sang Pagtulùohan, kag makita mo silá nga bitayon kag ipanapok: kon pabay-an mo sila nga walâ sing alam, makità mo silá nga panakitón kag pakahuy-an. Indì