Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/66

This page has been validated.


50
NOLI MI TANGERE


Builón,18 kag mangayo sing isá ka anák nga lalaki. Nasayran nga sa Obando may isá ka Trinidad nga nagbugáy sing mga anák nga lalaki ukón babae kon pangayùon: sanday Nuestra Señora de Salambaw, Sta. Clara kag S. Pascual. Salamat sa siní nga maalam nga pagtudlò, si donya Pía bumatyag nga nagbusóng... Ay! katulad sang mangingisdà nga ginhinambitán ni Shakespeare sa Macbeth, nga umontat sa pag-amba sang makakità sang isá ka bahandi, ang babae nadulàan sing kalipay, nagpangalisód kaayo kag wala na niya siá makità nga nagyuhóm.— Mga butang sa pagpanamkon!— Ang hambal sang tanán, patí man si Kapitán Tiago. Isá ka hilanat gikan sa pag-anák pumaontat sang iya mga kasubô, nga iya gintaliwanan ang isá ka nailo nga matahúm nga anak nga babae nga si Fr. Dámaso amó man ang nanganák sa bunyag; kag sanglit si San Pascual walâ maghatag sing anak nga lalaki nga amó ang ginpangayò sa iya, ginhingalanan nila ang bata kay Maria Clara sa kadungganan sang Birhen sang Salambaw kag sang Santa Clara, nga ginsilutan sing hipos ang dungganon nga si San Pascual Bailon.

Ang bata nga babae dumakô sa pagsagód sang iya tiyà nga si Isabel, yadto'ng maayo nga tigulang nga may pamatasan sang paka-prayle nga nakità naton sa pamunò. Nagpuyo sa kalabanan nga bahin sang tuig sa San Diego tungód sang iya klima nga makapaayo sa lawas kag diín si P. Dámaso naghatag sa iya sing madamò nga badù.

Si María Clara walâ makaugót sa magagmay nga mga matá sang iya amáy; kundi sa iya ilóy, nga dalagkò, mga maitúm, nga ginlandungan sang malagbà nga mga kilay, malipayon kag nagyuhóm kon siá maghampang, mga masulub-on, madalum kag madulomdumon kon walâ pagkadlaw. Sa iya pagkabatà, ang iya kulóng nga buhok may duág nga mápulapóla; ang iya ilóng, tadlong sing kúlod, nga indi tuman kataliwis kag indì man kurapâ; ang iya paningog nagpahanumdom sang diutay kag maalikaya nga paningog sang iya iloy nga may malipayon nga mga yupók sa iya mga pisngi; kag ang iya kutis may kahinhin sang panit sang sibuyas kag may kaputî sang algodon, kon pahambalón ang


(18) San Pascual Bailon - Ang Obando isá ka bahin sang banwa sang Polo, sa puód sang Bulacan. Gintukod sang markés sang Obando sang 1845, nga ginbulág sa iya ilóy nga Polo. Ginbantog sa mga pandat nga ginhalad sa patron sang banwa, nga si San Pascual Bailon, nga ginkilala nila nga milagroso.