Grudziądza, na samej granicy obu powiatów, dawniej w pow. chełmiń. (U Kętrz. A. nazwane Mały Rudnik). M. G.
Adamowo, Adamshof. 1.) A. folw. należący do W. Pietrzyków, pow. człuchowski, 27 mk. ewang. 2.) A. folw. w pow. złotowskim, po r. 1766 powstały, do Sypniewa należący; 413. ha. rozl., ludn. 14 katol., 16 ewang. Kętrz. zowie je Adamkowo.
Adampol, wś., pow lityński, dusz 172 męz. Ziemi obywatelskiej 370 dzies., włośc. 430 dz. Należy do p. Olimpii Czerkawskiej (Źródła Ikówki w A.?) Dr. M.
Adamsdorf, ob. Adamowo i Rudnik mały.
Adamsguth, ob. Jadaminy.
Adamsheide, ob. Jadamowo.
Adamshof, ob. Adamowo.
Adamsverdruss, Lutka (Zarański), ob. Szklarnia.
Adamy, inaczej Łany, wś. w pow. Kamionka Strumiłowa, o milę od mka Buska, w par. buskiej, w lesistej okolicy, ludn. 688 dusz, 500 rz. kat.—180 gr. kat. Rozl. więk. posiadłości 2365 (głównie lasu, 2220 m.), mniej. posiadłości 750 (głównie ogrodów 420 m.) B. R.
Adasiewszczyzna, wś., pow. miński, o 35 do 40 w. od Mińska, 688 st. ang. n. p. m.
Adelig... (niem.), „Szlacheckie.“ Wiele nazwisk w Prusiech ma ten przydatek na początku, np. A.-Kuchnia, Szlachecka Kuchnia w pow. toruńskim. Służy on zwykle do rozróżnienia dóbr prywatnych od rządowych tego samego nazwiska z przydatkiem Koeniglich, np. Koeniglich-Kuchnia w tymże powiecie.
Adelinów, wś, pow. lucyński, o 30 w. od Lucyna, w ślicznej miejscowości; otoczona sosnowemi lasami; klimat dla chorych wyborny. Są tu żelazne wody miner., czyste, przezroczyste, ze smakiem przyjemnym, trochę ściągającym. C. g. wody 1,00086, temperatura w samym zdroju 5° (R.). Wody te zawierają w chemicznym swoim składzie: węglan żelaza, węglan wapna, węglan magnezyi, siarczan wapna, tlenek glinu i kwas węglany; należy je więc zaliczyć do słabych żelazistych. Czyt. rozprawę dra Dubickiego „O wodach mineralnych w gub. witebskiej“ (Mosk. Medic. Gazeta, r. 1860).
Adelnau, ob. Odolanów.
Adelsdorf, ob. Adolfowice.
Adler, Erlitz, Orlica, lewy doplyw Łaby, uchodzi pod Królogrodem, powstaje z dwu rzek Dzikiej i Cichej O., Wilde i Stille A. U jej źródeł Adlergebirge, Orlickie góry, Kładzkie inaczej, Glatzergebirge, z których najwyższa Deschneyer Koppe, 1143 metr. wys., na pograniczu Czech i Sląska pruskiego.
Adlerberg, ob. Matra.
Adlerhorst, Adlershorst, ob. Orli Dwór, Worlidwór, Orłowo, Gorzyszkowo, Redłowo.
Adolfowice, Adelsdorf, wieś pow. Freiwaldow na Szląsku austr., ludn. 1315.
Adolfowo, 1.) A., wś, powiat babimoski, ludn. 120, wyz. kat., 29 analf.; 16 domów mieszk. 2.) A., Adolphsheim, wś w pow. chodzieskim, 78 mk., 52 ew., 26 kat.; 22 analf.; 9 dm. 3.) A., folw. ob. Sienno.
Adolfowo, Adolfshof, folw., pow. wałecki, należący do Dykowa, nowy; ludn. 15 katol., 30 ewang.
Adolphsheim, ob. Adolfowo.
Adomiszki, wś, pow. ragnicki okr. reg. gąbińskiego.
Adryan, wś pryw., pow. lubawski, należąca dawniej do starostwa bratyańskiego, nad jez. skarlińskiem, 40 ha. ziemi, 20 mk. katol.
Adryanów, Andryanów, z przysiołkiem Ostróg, wś, pow. Rudki, ćwierć mili od mka Komarna oddalona. Ludn. 529; z tego rz. kat. 331, grec. kat. 186, izr. 12; rozl. więk. posiadłości 419 m., mniejszej 385 m. Właściciel Kazimierz hr. Lanckoroński.
Adsel, ob. Adził.
Adwa. Według Wincentego Pola jeden z dopływów Dźwiny zachodniej, wpadających z prawej strony. Żaden inny autor o rzece tej nie wspomina.
Adwokacie, przysiołki, zwane też Wójtostwami, ob. Brodki i Dmytrze.
Adyszów, Hadyszów, potok górski, w gm. Manasterzec, pow. liski w Galicyi. Powstaje z licznych źródłowisk po stronie półn. i wsch. téj gm. u stóp lesistych gór Słonnemi zwanych; wpada w pobliżu ruin zamku Sobieńskiego do Sanu z wschodniego brzegu. Znaczniejsze dopływy: Słonne z prawego, Solarzyska z lewego brzegu. Nazwy te Słonne i Solarzyska dają się domyślać, że te strugi powstały niegdyś ze źródeł słonych. Br. G.
Adził, Adsel, kilka wsi i par. w gub. liflandzkiej okr. walckim, nad rz. Gaują.
Adżałyk, dwa jez., tuż nad m. Czarnem, właściwie limany, wąską tylko smugą gruntu od morza odzielone. 1). A. Duży, Bujuk-A., inaczej Dofimowski liman, 7 w. dług., 1 i pół sz. 2.) A. Mały, Kuczuk-A., inaczej Grigorijewski liman, 10 w. dl., 1 i pół sz. Wodę mają słoną. Wzdłuż smugi gruntu między niemi a morzem ciągnie się trakt z Odessy do Nikołajewa.
Adżamka, mko, pow. aleksandryjski, gub. chersońskiej, nad rz. t. n., wpadającą do Ingułu, 4398 mieszk.
Afryka, wś i dobra, pow. ostródzki, okr. reg. królewiecki; w pobliżu wś Ameryka.
Agajmany, wś w Krymie, 3452 mieszk.
Agatówka, przysiołek, ob. Pilchów.
Agatyn, wś, pow. i gub. mińska, niegdyś st. p. przy b. trakcie poczt. mińsko–pińskim, o 61 w. od Mińska.