żawę, leży w glebie żyznej; ziemi ma 2265 m., mieszkańców 231, z których 192 katolików, ma szkolę ewang.; we wsi jest gorzelnia. B. jest już wspominane za księcia pomorskiego Grzymisława przed rokiem 1200; miało oddawna obronny gród na wzgórzu, który się nazywał Skosowo. Książę Mestwin II podarował B. cystersom w r. 1274, kiedy się przesiedlali z Pogutek do Pelplina. OO. cystersi chętnie przebywali w B. dla rozrywki, mieli także dość znaczną kaplicę we wsi pod wezwaniem św. Jakóba. W r. 1802, kiedy już cystersów nie było, zasłynęło B. naokół z objawienia N. M. Panny, o której lud wierzył i wierzy, iż się ukazała we wsi nad Bożąmęką; figura Matki B., znajdująca się w tej Bożejmęce, została przeniesiona w uroczystej procesyi do kościoła w pobliskiej Nowej Cerkwi (Neu-kirch), za wyraźnym rozkazem władzy duchownej. 2.) B., niem. Borkau, wś szlach., pow. kartuski, par. i st. p. Żukowo, o 422 st. nad pow. morza, ma 545 m. rozl. (493 m. roli ornej, 4 łąk, 34 pastwisk, 14 lasu). W 1648 r. właściciełe Borkowscy. 3.) B., niem. Gross-Borkow, wś, pow. lęborski, ziemi pomorskiej. 4.) B. jest też, według Kętrzyńskiego, w pow. człuchowskim (?).
Borkłojnie 1.) wś starościńska, pow. poniewieski, o 13 w. od Poniewieża. 2.) B., wś i dwa folwarki, pow. poniewieski, par. remigolska, o 18 w. od Poniewieża, z kaplicą murowaną, własność Szwojnickich. 3.) B., folw., tegoż powiatu i parafii, o 19 w. od Poniewieża, własność Czerniewskich. 4.) B., folw., tegoż pow. i par., o 20 w. od Poniewieża, własność Mickiewiczów. J. G.
Borkowski Majdan, ob. Majdan Borkowski.
Borkowszczyzna, 1.) dwór, pow. lepelski, o 25 w. od Lepla, przy jeziorze Dołżyca, znajduje się tu 5 źródeł; 4 z tych żródeł są rezerwoarem dla wód mineralnych, piąte przyjmuje nadmiar wody ze wszystkich źródeł i potem już za pomocą rury puszcza ją w jezioro. Według analizy chemicznej dokonanej w 1843 r. przez p. Janta, co do składu swego są dwojakiego rodzaju, jedne przeważnie zawierają: kwas węglany, węglan żelaza, węgłan magnezyi i siarczan wapna; drugie: siarkowodór, nieznaczną ilość siarczanu żelaza, siarczan wapna i magnezyi. Wody te należą do rzędu żelazisto-siarczanych. B. była niegdyś własnością arcybiskupów połockich. Leży u stóp wyniosłej góry, drewnianym kościołkiem uwieńczonej. 2.) B., okrąg wiejski, w gm. Bienicy, pow. oszmiański, liczy w swym obrębie wsie: Większa Borkowszczyzna, Mniejsza Borkowszczyzna, Tatarszczyzna, Cielątki, Jaługi, Gromowicze, Ostaszki. 3.) B., zaścianek w pow. trockim.
Bórkowy, po niem. Burg, Burk, obszerna i stara wieś, znana już w dokumencie z 1353 roku, na dolnych Łużycach, ponad rozlewami Sprewji, w pow. chociebuskim; ma przeszło 4000 ludności, prawie wyłącznie serbskiej; mieszkają w domach rozrzuconych na znacznej przestrzeni śród łęgów i wysp, tak zwanych błot sprewjańskich (Spreewald). Czółna i wąskie a wysokie mostki, na które wchodzi się po schodach, ułatwiają komunikacyą. Potomkowie osadzonych tu za Fryderyka W. niemieckich kolonistów zserbszczyli się. Kościół luterański z nabożeństwem serbskiem, kilka szkół elementarnych, urząd pocztowy, apteka, młyny, sklepy. Tak zwany grod (Schlossberg) jestto malownicze wyniesienie, w którego utworzeniu znać pracę ręki ludzkiej; złożone z 7 pagórków, rozległości 6–8 morgów, wysokości 50–60 stóp ponad poziom Sprewji. Lud mówi, że tu mieszkał król serbski (Wendenkönig); krążą o nim liczne podania. Wykopaliska archeologiczne, urny, szczątki broni. Wlaściwością lingwistyczną mieszkańców, iż o przechodzi często w y, np. gyra, kyń, gyść. Prawdziwa skarbnica podań i pieśni ludowych. Nieco więcej lubo powierzchownych i niewyczerpujących wiadomości patrz: Berger. „Der Spreewald,“ Cottbus, 1866; Andree. „Wendische Wanderstudien“ stronica 84 – 91. Obszernie i dobrze pieśni u Smolera „Próznicki.“ „Volkslieder, II“ Grimma 1843. Podania: Schülenburg „Wendische Volkssagen.“ Leipzig 1880 str. 1–16, 131, 134, 297; Veckenstedt „Wendische Sagen,“ Graz, 1880. A. J. P.
Borkut, kąpiele i zdrój wody szczawiowej w hr. szaryskiem (Węg.), w lesie, w pobliżu Preszowa (Eperies); smaczną tę wodę piją w Preszowie, zmieszaną z winem. Razem z Wilec-Horką 34 mk. Por. Burkut. H. M.
Borkwitz, ob. Porka.
Borluny, dwie miejscowości t. n., w pow. sejneńskim; jedna w gm. i par. Screje, druga w gminie Lejpuny, par. Liszkowo.
Born, po łot. Koplawa, kilka wsi w okręgu iłłukszteńskim, gub. kurlandzkiej: Alt-Born (Wezza-Koplawa), Neu-Born (Jauna-Koplawa), Gross-Born (Leela-Koplawa), Klein-Born (Masa-Koplawa). Ob. Nejborn.
Bornice lub Borznice, niem. Bornitz, wieś włośc., pow. suski, par. Iława, st. p. Alt-Christburg, 1886 m. rozl., 27 dm., 271 mk., 1 kat.
Bornitz, ob. Boranecy.
Bernsmuende, ob. Bowsk.
Bornshof (niem.), mały folw., awuls przy folw. Bystrzec.
Borntuchen, ob. Borzetuchomie.
Boro, ob. Borowe.
Borocka, rz. w pow. mozyrskim, bierze początek w nieprzebytych moczarach pomiędzy
