Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/339

This page has been proofread.

odkąd zamek osiecki podupadł.

Borzejewo, wś, pow. łomżyński, gm. t. n., par. Wizna, należy do sądu gm. okr. I w Piątnicy, st. poczt. w Łomży. B. gm., urząd gm. we wsi Bronowo, ludności 7306, rozległości 11020 m. W gminie istnieje gorzelnia, browar, cegielnia, tartak, młyny wodne i wiatrak; szkół początkowych dwie. W skład gminy wchodzą: Borzejowo, Bronowo, Janczewo, Kokoszki-grzędy, Kotowo, Kotówek, Kramkowo, Małachowo-piekło, Męczki-sulkowo, Nieławice-boleścino, Niwkowo, Ruś, Rutki - Nory, R.-zaborowo, Sambory - bukowo, Sieburzyn, Srebrowo, Wierciszewo, Wizna i Zanklewo.

Borzejewo, ob. Bożejewo.

Borzen...., ob. Borzę...

Borzeń, wś i folw., pow. płocki, gm. Swięcice, par. Orszymowo, leży przy rzeczce Ryksie, folw. liczy 2 dm. i 10 mk., 222 m.; wś, B. liczy 7 dm., 66 mk. i 5 morg ornej ziemi. Tu urodził sie znany badacz dziejów ziemi płockiej i Mazowsza W. H. Gawarecki.

Borzenkowice, wś, pow. będziński, gm. Wojkowice-kościelne, par. Siemonia, 32 dm., 273 mk., ziemi 405 m.

Borzesławice, Borysławice, niem. Borislawitz, mko targowe i wś, pow. kozielski, par. Kościęcin. Trzy jarmarki.

Borzestowo, ob. Borzystowo.

Borzetuchomie, niem. Borntuchen, wś parafialna katol. w reg. koszalińskiej, pow. bytomski, 826 mk., st. poczt.

Borzewisko, 1.) wś i folw., nad rz. Wartą, pow. turecki, gm. Niewiesz, par. Uniejów. Leży na wzgórzu, w pięknem położeniu, własność niegdyś Borzewiskich, w 18 w. Milewskich, Rekowskich. Szambelan Milewski wyjednał przywilej na miasto, wytknął plan, zaczął budować, lecz zamiar upadł. Jego kapelan ksiądz Wolmer, pijar, utrzymywał tu pensyonat dla młodzieży szlacheckiej, w liczbie której kształcił się późniejszy arcybiskup Fijałkowski. Ślady wielkiego ogrodu, cały system zarosłych dziś stawów, murowane budowle świadczą o dawnej zamożności i pieczołowitości właścicieli. Opodal folwarku stoi drewniany kościół, filialny. Na obszernem terytoryum B. powstało kilka kolonij: Leśnik z 18 w. dotąd niemiecka; inne.: Paulina, Izabela, Dzierzążna, Grochowa, nowe, czysto-polskie, składają sie z osad 15–45 morgowych, zamożne, dobrze utrzymane; przy obfitości nadrzecznych łąk inwentarze piękne. Wsie zbudowane prawidłowo, z ogródkami przy chatach, drogi wysadzone drzewami. Resztę folwarków obecnie rozprzedano na cząstki wlościanom. Borzewisko kol., obejmująca 40 osad, ciagnie się nad samą Wartą, w nizinie; grunta dobre; okupnicy i uwłaszczeni, każdy na swym kawałku, bez wspólności i szachownic. 2.) B., kolonia, pow. sieradzki, gm. Bogumiłów, par. Cnojne, odległe od Sieradza w. 10; rozległości mórg 532 w posiadaniu włościan, ludności 204, wyz. katolickiego; wiatrak produkuje rocznie 500 korcy mąki, gospodarstwa zamożne.

Borzewo, Bożewo, 1.) B.-Szlacheckie, folw. pryw. i wieś włośc., pow. płoński, gm. Starożęcin, paraf. Gralewo i Baboszewo; folwark zajmuje powierzchni 238 m., liczy 17 mk., 4 dm., z tych 2 murowane; do folwarku należy kuźnia. 2.) B.-Kmiece, wieś drobnych właścicieli, pow. płoński, gm. Starożęcin, parafia Gralewo, liczy 31 mk., 4 dm., powierzchni 292 m., w tem gruntu ornego 254 m. 3.) B., folw., pow. płoński, gm. Wychodź, par. Chociszewo, leży przy rzece Struga zwanej, należy do dóbr Smoszewo. 4.) B. vel Bożewo-kościelne, wś włośc., folw. pryw. i probostwo, gm. Lisewo, pow. sierpecki, par. Bożewo; wieś włościańska, liczy 297 mk., 39 dm., powierzchni 425 m., we wsi znajduje sie kościół par. katolicki z r. 1453, szkółka elementarne, karczma i wiatrak; folwark pryw. liczy 75 mk., 12 dm. mieszkal., powierzchni 913 m., w tej liczbie 70 m. gruntu ornego. Par. B. dek. sierpeckiego 777 dusz liczy.

Borzęcice, wś, pow. krotoszyński, 116 dm.; 841 mk.; 26 ew., 815 kat.; 296 analf.

Borzęciczki, niem. Radenz, dobra szl., pow. krotoszyński; 16,336 m. rozl., 12 miejscowości: 1) B., 2) wieś Wielowieś, 3) Wronowo, 4) Kaczagórka; 5) folw. Ludwikowo (Ludwigshof); 6) Bułaków; 7) Berdychów; 8) Gałąski; 9) Dembowice; 10) Brzoza (Birkenfeld); 11) Mycielin; 12) Międzyborze (Mittelwalde); 61 dm.; 997 mk.; 163 ew., 830 kat., 4 żydów 380 analf. Kościół par. należy do dek. koźmińskiego. Ajentura pocztowa, st. telegraf. w miejscu; st. kol. żel. Koźmin o 9 kilom. W XVI w. Krzysztof Mycielski, dziedzic B., przyjąwszy wyznanie Braci Czeskich, oddał kościół swym spółwyznawcom, od których go wykupił w r. 1660 Marcin Sulmowski; do roku 1649 należał do parafii mokronoskiej; w tym dopiero roku Andrzej Szółdrski, biskup poznański, oddzielną ustanowił parafią borzecicką. Rafał Gajewski, kasztelan rogoziński, odnowił kościół w XVIII w. Trzy są w nim pomniki z kamienia ciosowego: 1) Po lewej stronie ołtarza wielkiego w ścianę wmurowana osoba w zbroi wyobraża Marcina Sulmowskiego, co się z niżej połozonego napisu na tablicy okazuje. 2) Po prawej stronie jest pomnik grobowy Macieja Sulmowskiego, zabitego pod Lubartowem roku 1605, brata tamtego. 3) Pomnik w zakrystyi przedstawia niewiastę w stroju z XVII wieku; napis już jest nieczytelny. W zeszłym wieku B. należały do Radolińskich, z których Juliusz, szambelan króla