Awratyńska wyżyna, Owratyńska inaczej,
odnoże Karpat, obejmuje pas na pograniczu
Austryi i Rossyi, ciągnący się od wsi
Nowo-Aleksin (gub. wołyńska, pow. krzemieniecki)
przez gub. wołyńską i Galicyą, ku granicy
Wołynia i Podola. Przestrzeń jej obejmuje 100
wiorst. Pod wsią Białozórki wznosi się na
1,120 st. nad powierzchnię morza. Jest
działem wód dwóch stoków czarnomorskiego i
baltyckiego. Rzeki, biorące tu początek, są
następujące: polski Bug, Styr, Horyń, Słucz,
z północnej strony; Zbrucz, Smotrycz, Uszyca,
Boh, z południowej strony. Miejscowość zajęta
przez A. wyżynę nieurodzajna, błotnista i
bezleśna. Podglebie (spodnia warstwa) składa się
z granitu, wapienia, kredy i trzeciorzędowej
formacyi (Eichwald).A. P.
Awsza, niem. Ausche, wś, pow. lignicki.
Awuls, folw., gm. Rokitno, pow. konstantynowski.
Axmanice, ob. Aksmanice.
Azarycze czyli Ozarycze, mko z zarządem gminnym, w gub. mińskiej, na połud.-wschod. krańcu pow. bobrujskiego, niedaleko granicy pow. rzeczyckiego, nad rz. Ochówką, śród puszcz i błot poleskich. Jest tu szkoła gminna i cerkiew parafialna. Gm. azarycka składa się z 24 wiosek i liczy 1374 włościan płci męz., samo zaś mko ma mieszk. 900. Na mocy przywileju Stanisława Augusta z r. 1786 bywają, tu jarmarki; najważniejszy w d. 24 czerwca. A. były starostwem, które w 1799 Cesarz Paweł darował Tajnemu Radcy Łaszkarowowi i do dziś są własnością tej rodziny. Obszar dóbr wynosi 1800 morgów.Al. Jel.
Azów, mko, pow. rostowski gub. ekaterynosławskiej, 15028 mk., o 1739 w. od Petersburga, st. p.
Azowskie morze, według Zarańskiego inaczej Surozkie, stanowi odosobnioną część morza Czarnego.
Ażarelis (po litewsku: jeziorko), błoto śród lasów, pow. maryampolski, w pobliżu wsi Ogorkiszki, o 12 w. na prawo od linii dr. żel. z Landwarowa do Wierzbołowa (Na mapie Woj. Top. Król. Pol. XIII-3 mylnie nazwane: Azaretis). A., błotniste jezioro w pow. maryampolskim, o milę od Niemna, pod Sapieżyszkami, zostało w części osuszone w 1857 r. przez odprowadzenie wód do Niemna. Na brzegach jeziora i na błotach okolicznych rósł przedtem odrębny gatunek maliny (rubus chamaemorus) o wybornym smaku, lecz znikł po osuszeniu. Tejże nazwy jeziorko w pow. kowieńskim, we włości rządowej Rumszyszki.B. Ch.
Ażolin, wś, pow. maryampolski, gm. Krasna, mk. 481, domów 78 (opuszczona w Skorowidzu Zinberga).
Ażutieny, ob. Ożytany.
Ażwinty, jez., pow. nowoaleksandrowski, g. kowieńska, ma według Strielbickiego półtorej wiorsty kw. rozległości.
