Czernieje, wieś, pow. siebieski, z zarządem gminy t. n. W pobliżu jezioro t. n.
Czerniejew, ob. Czerniejewo, Czerniejów.
Czerniejewko, wieś, powiat gnieźnieński, 8 dm., 78 mk., wszyscy kat., 29 analf. Stacya poczt. i kol. żel. w Czerniejewie o 4 kil. M. St.
Czerniejewo, daw. zwane Czerniewo, niem. Schwarzenau, miasto nad rz. Wrześnią, powiat gnieźnieński, 115 dm., 1,598 mk., 233 ew., 1,233 kat. i dyssyd., 131 żydów. Mieszkańcy, przeważnie narodowości polskiej, trudnią się rolnictwem i chowem bydła. Cz. jest siedzibą komisarza obwodowego, lekarza; ma aptekę; należy do sądu okr. w Gnieźnie. Kościół kat. par. odwieczny, należy do dek. gnieźnieńskiego S. Trinitatis; 1498 r. przez Górków odnowiony; kościół protestancki dyecezyi gnieźnieńskiej; jest też synagoga, szkoła elementarna kilkoklasowa, urząd pocztowy trzeciej klasy, stacya kolei żelaznej gnieżnieńsko-oleśnickiej, między Wrześnią a Gnieznem, biuro telegraficzne; 4 jarmarki rocznie. W Cz. urodził się zaslużony gramatyk polski Onufry Kopczyński, któremu tu ma być wzniesiony pomnik. Opis Cz. zamieścił „Tygod. Illustr.“ z r. 1861, III, 184. Cz. należy do hr. Skórzewskiego, który tu posiada bogate zbiory rodzinne i bibliotekę. Dawniej Cz. należało do hr. Górków, potem Radomickich, Lipskich. Dobra czerniejewskie tworzą ordynacyą, do której się liczą: Cz. dominium z pałacem, folwarki: Babiak, Goranin, Lipicze, Nidom, Karólewo (Charlottenhof), Noskowo, Pakszyn, Radomice, Szczytniki i Zdroje; 22,426 mórg rozl. W r. 1811 Cz. miasto liczyło w 121 dm. 661 mk., w r. 1831 w 100 dm. 1,130 mk. W ostatnich latach ludność się zmniejszyła, gdyż w r. 1871 miasto miało, jak powyżej, 1,598 mk.; w r. zaś 1877 tylko 1,530 mk. 2.) Cz., domin., pow. gnieźnieński, 37 dm., 533 mk., 15 ew., 514 kat., 4 żydów, 200 analf. St. poczt. i kol. żel. w mieście Czerniejewie. M. St.
Czerniejka, rz., dopływ Dryssy, wypływa z jez. Czernieje, długa 16 wiorst.
Czerniejów, 1.) wś, fol. i osada, pow. lubelski, gm. Piotrków, par. Cz.; posiada kościół par. murowany; kościół ten i parafią erygowało tu 1612 r. zgromadzenie lubelskie brygidek, do którego dobra Cz. należały. W 1827 roku Cz. miał 48 dm. i 276 mk. Par. Cz. dek. lubelskiego 1,088 dusz liczy. Dobra majorat Cz. składają się z fol. Cz. i Skrzynice, tudzież wsi: Cz., Skrzynice, Desenta, Zemborzyce, Wrotków, Majdan Wrotkowski al. Nowa osada. Właścicielem majorackim jest hr. Rydygier, w r. 1835 obdarowany. Rozl. posiadł. folw. wynosi m. 3,000, a mianowicie: fol. Cz. grunta orne, ogrody, łąki i t. p. m. 607; fol. Skrzynice m. 1,370; lasy do majoratu należące wynoszą m. 1,023; wś Desenta osad 24, gruntu m. 753; wś Cz. osad 52, gruntu m. 1,292; wieś Skrzynice osad 93, gruntu m. 2,251; wieś Zemborzyce osad 147, gruntu m. 4,863; wieś Wrotków osad 64, gruntu m. 1,212; wieś Majdan Wrotkowski v. Nowa osada osad 12, gruntu m. 44. Osada Cz. m. 124, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 97, łąk m. 2, pastwisk m. 22, nieużytki i place m. 3; bud. mur. 2, drew. 4; pokłady marglu. 2.) Cz., wieś i fol., pow. lubartowski, gmina i par. Syrniki. W 1827 r. było tu 28 dm. i 177 mk. 3.) Cz., wieś, pow. chełmski, gm. Turka, par. Chełm. W 1827 r. było tu 25 dm., 169 mk. Dobra Cz. składają się z folw. Cz., Nowiny i attynencyi Majdanu-Andrzejów, tudzież wsi: Majdan Andrzejów, Majdan Kołodzeń i Cz.; od Lublina w. 77, od Chełma w. 10, od Dryszczowa w. 7; droga bita przechodzi przez terytoryum. Rozl. wynosi m. 1,855, a mianowicie: fol. Cz. grunta orne i ogrody m. 364, łąk m. 197, pastwisk m. 440, wody m. 60, lasu m. 587, nieużytki i place m. 79, razem m. 1,717; bud. mur. 2, drew. 18; fol. Nowiny grunta orne i ogrody m. 52, łąk m. 54, pastwisk m. 2, zarośli m. 26, nieużytki i place m. 3, razem m. 138; budowli drew. 6; Majdan Andrzejów bud. drew. 3; młyn wodny i folusz, cegielnia, stawy, pokłady kamienia wapiennego, torfu, marglu i gliny garncarskiej; wieś Majdan Andrzejów osad 16, gruntu m. 304; wieś Majdan Kołodzeń osad 9, gruntu m. 67; wieś Cz. osad 32, gruntu m. 1,053. 4.) Cz., wieś i fol., pow. siedlecki, gm. Skurzec, par. Wodynie, o 7 w. od Kotunia. R. 1827 było tu 17 dm., 115 mk., obecnie 24 dm., 202 mk. Fol. Cz. z attynencyą Dąbrówka Stany lit. A, Jastrzębowszczyzną zwaną i wsi Cz., Dąbrówka Stany lit. B.; nabyte w r. 1875 za rs. 17,000. Rozl. wynosi m. 782, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 318, łąk m. 53, pastwisk m. 51, lasu m. 335, nieużytki i place m. 26; bud. drew. 14, wiatrak; wś Cz. osad 20, gruntu m. 316; wieś Dąbrówka Stany lit. B. osad 12, gruntu m. 145. 5.) Cz., wś i folw., pow. włodawski, gmina Turno, par. Wołoska Wola. Liczy 4 dm., 14 mieszkańców i 238 mórg obszaru. Br. Ch. i A. Pal.
Czerniejów, wś, pow. stanisławowski, leży nad rzeką Bystrzycą czarną, o 1 milę na płd. od Stanisławowa. Przestrzeń: pos. więk. roli or. 499, łąk i ogr. 84, past. 302, lasu 338; pos. mn. roli or. 1,577, łąk i ogr. 1,722, past. 230 mórg austr. Ludność: rz.-kat. 21, gr.-kat. 1,410. izrael. 234, razem 1,665. Należy do rz.-kat. par. w Stanisławowie, gr.-kat. par. ma w miejscu, należącą do dek. stanisławowskiego. W tej wsi jest szkoła etatowa o 1 nauczycielu i kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 405 zł. a. w. Cz. był w w. XI grodem znakomitym pod nazwiskiem „Czerwień“, od którego ta część Rusi nazwę „czerwonej“ miała
