i błot dzikich, w 2-stanie policyjnym (paryckim), w 3 okręgu sądowym. Gmina czernińska składa się z 27 wiosek i liczy 1783 dusz męz. Jest tu szkoła gminna i cerkiew parafialna. Kl. Przed. i Al. Jel.
Czernin, niem. Hohendorf, wieś ryc. w pow. sztumskim, par. Sztum, szkoła w miejscu, obszaru ziemi zajmuje 2257 m., domów mieszk. 12, kat. 162, ew. 3; r. 1772 posiadał Cz. Kczewski. Kś. F.
Czernin, prawy dopływ potoku Tyszownicy, wpadającego do Stryja; wypływający w obr. gminy Pobuka w pow. stryjskim, w lesie Hemszczycami zwanym (738 m.) i płynący przez Pobuk na płn. Długość biegu 4 kil.
Czernina, niem. Gross-Tschirnau, m. w pow. górskim na Szląsku, o milę od Bojanowa i Rydzyny, niegdyś wałem i murem otoczone, prawie wyłącznie przez Niemców osiedlone, rzemieślnicze, od r. 1515 na prawie miejskiem. Ma paraf. kościół katol. i 2 ewangelickie, st. poczt., ochronę sierot, 3 jarmarki rocznie.
Czernina, wieś w hr. szaryskiem (Węg.), u podnóża góry Makowicy, kościół paraf. gr. katol., 481 mk. H. M.
Czerniów (z Wandoliną), wieś, pow. rohatyński, leży nad potokiem Świerz, przy kolei żelaznej lwowsko-czerniowieckiej, o pól mili na północny zachód od stacyi tej kolei w Bukaczowcach, od Rohatyna oddaloną jest o 2 i pół mili. Przestrzeń pos. więk.: roli ornej 403, łąk i ogr. 293, pastw. 322, lasu 546; pos. mniej.: roli orn. 967, łąk i ogr. 302, pastw. 250 m. Ludności rz. kat. 26, gr. kat. 1029, izrael. 17: razem 1072. Należy do rzym. kat. par. w Bukaczowcach, gr. kat. parafią ma w miejscu, do której należy filia Poświerz; parafia ta należy do dek. żurawieńskiego. W tej wsi jest szkoła filialna o 1 nauczycielu i kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 2613 złr.
Czerniów, W. Ks. P., ob. Czerniejów.
Czerniowce, pow. jampolski, ob. Czerniejowce.
Czerniowce (rum. Cernauz, Czernauz), miasto stołeczne Bukowiny, prowincyi austryackiej, leży na wyżynie 220 m. npm., na pr. brz. Prutu malowniczo rozmieszczone; ma 4 przedmieścia: Kaliczanka, Klokuczka, Horecza i Rosz. Cz. były przed zajęciem Bukowiny bardzo mało znaczącem miasteczkiem; stolicą bowiem Multan było wtedy, gdy Cz. do niej należały, dziś podupadłe miasto Soczawa czyli Suczawa. W dziejach polskich wspominane są Czarnowce (u Miechowity), jako jedno z miasteczek multańskich przedniejszych, które Mikołaj Kamieniecki, kasztelan krakowski i wielki hetman koronny, w roku 1509 spustoszył, wtargnąwszy do Multan z rozkazu Zygmunta I, by pomścić „ludzi rycerskich, które był w Trembowli Bohdan, hospodar wołoski, pojmał, a w Podhajcach siekierą ścinać kazał, których groby gdy ujrzał ten hetman, pamięci wiecznej godny, płakał, a wzywając Pana Boga na pomoc, pomścić się obiecał, czego i dokazał“ (Paprocki). Kogalniczan, historyk wołoski, wspomina o utarczce Szwedów pod Axelem Gylenbrokiem, przeciw Rossyanom pod dowództwem Krapotkina w r. 1707, gdzie się pierwsi poddali. Podczas zajęcia przez Austryą, miasto było drewniane i dopiero od r. 1786 murować się zaczęło. O szybkości wzroztu tego miasta świadczy przybytek ludności, która od roku 1830 z liczby 6,800 doszła dziś do przeszło 34,000 dusz. Rząd austryacki uczynił Czerniowce wolnem miastem i stolicą Bukowiny. Mają tu siedzibę władze naczelne prowincyi, która w różnych zmianach administracyjnych bywa na przemiany, to osobną prowincyą od r. 1773 do 1786, to obwodem należącym do Galicyi. Rząd prowincyi przemieniony jest teraz znowu na władzę obwodową, z kreishauptmanem (Kreisvosteher) na czele. Jest siedzibą władz wszystkich oddziałów administracyi: finansowej, górniczej, budowniczej i innych; sądu pierwszej instancyi, sądu śledczego dla sądów powiatowych w Cz., Kocmanie, Sadagórze, Stanestiu i Zastawnej, sądu handlowego i wekslowego, komendy wojskowej, izby handlowej i magistratu czyli władzy komunalnej. Ma tu siedzibę swoją także biskup dyzunicki, podlegający metropolicie karłowickiemu, seminaryum i szkoła teologiczna dla dyzunitów. Szkoły są: gimnazyum wyższe o klasach 8, przemienione z dawnego gimnazym o 6 klasach i filozoficznego instytutu, szkoła położnicza ze szpitalem dla położnic, szkoła realna, szkoly główne (normalne) niemiecka i wołoska, konwikt rządowy dla chłopców i dziewcząt, oraz 1875 r. założony uniwersytet, z językiem wykładowym niemieckim (miał w r. 1877–8 słuchaczów 179). Towarzystwa: ku zbadaniu kraju czyli geograficzno-etnograficzne i gospodarskie i towarzystwo dobroczynności. Kwitnie tu przemysł i handel, do czego się głównie przyczynia znaczna ilość osiadłych tu od niedawna Niemców, a dawniej jeszcze Ormian i Żydów. Miasto bardzo zamożne i zamieszkałe przez rozmaite narodowości, których rzadko gdzie znaleźć taką rozmaitość jak w Czerniowcach; podobnie ma się rzecz co do wyznań religijnych. Dawniej mieszkało tu bardzo wiele znakomitych rodzin mołdawskich i wołoskich, chroniących się do Czerniowiec w czasie niepokojów. Długi czas też przeważał tu żywioł wołoski i ruski, później wzięła górę w światlejszych warstwach towarzystwa niemczyzna, która zwolna zaczyna polskiemu żywiołowi ustępować miejsca. R. 1864 wychodziło tu pismo polskie p. t. „Bratek“ a roku 1869 inne p. t. „Ogniwo.“ W Cz. urodził się
