od Proszowic, o 21 w. od Miechowa, o 77 od Kielc, przy drodze z Proszowic do Szkalbierza. R. 1827 było tu 39 dm., 351 mk., obecnie 60 dm., 445 mk. W XV w. Cz. dzielił się dwie części, z których każda miała folwark po 4 łany kmiece, 2 zagrodników i karczmę (Długosz I, 104). Dobra Cz. składają się z folw. Cz., Czuszówek i Ignacówek, tudzież wsi Cz. Nabyte w r. 1868 za 50,000 rs. Rozl. wynosi m. 813 a mianowicie folw. Czuszów grunta orne i ogrody m. 281, łąk m. 101, wody m. 4, lasu m. 22, nieużytki i place m. 35: razem m. 443. Folw. Czuszówek grunta orne i ogrody m. 160, łąk m. 6, pastwisk m. 10, lasu m. 12, zarośli m. 5, nieużytki i place m. 7: razem m. 200; folw. Ignacówek grunta orne i ogrody m. 140, łąk m. 14, nieużytki i place m. 5, razem m. 159. Płodozmian 11 i 9-polowy; wieś Cz. osad 63, grunta m. 257. Br. Ch.
Czuta, 1.) wielka, rzeczka, wpada do rz. Irklejec a ten do rz. Taśmina. 2.) Cz. mała lub Czutki, rz., wpada. do rz. Taśmina (pow. czehryński). E. R.
Czuta, potok górski, w obr. gm. Jasienia w pow. kałuskim, wypływa z silnego źródła w Beskidzie lesistym, na gr. z gm. Lipowicą, z pod Wolkanu (1021 m.), południowego czubałka pasma górskiego, zwanego Górnym wierchem, ciągnącego się od ujścia Melecinki do Czeczwy (ob.), na płd. wsch., między doliną Melecinki i Czeczwy. U stóp Wolkanu tryszczą: Melecinka, potok płynący na płn. zach.; następnie potoki spływające na płn. i tworzące Dubę; jakoteż Radówka, płynąca na płn. wsch., a wreszcie Czuta płynąca na płd. głębokimi jarami leśnymi, między Pohorylcem (867 m.) a Wierchem Łomowatym (665 m.), i po 5 kil. biegu wpada do Łomnicy z lew. brz. Br. G.
Czutka, ob. Czuta.
Czuwańce-Łosiewickie, wś, i Cz. Mereckie, os., pow. sejneński, gm. i par. Wiejsieje. Cz. łosiewickie liczą 20 dm. i 129 mk.; Cz. mereckie liczą 14 dm. i 124 mk. Br. Ch.
Czuwardyno, pow. dmitrowski, gub. orłowska, st. p. w pobliżu Krom i Dmitrowska.
Czuwkan, mko, ob. Teofipol.
Czużekompie, wś i zaśc., pow. wileński, par. i gm. Soleczniki.
Czwartek, jedno z przedmieść Lublina.
Czwartek, słow. Ctwertek, Stwertek, węg. Csötörtökhely, niem. Donnermarkt, łac. Quintoforum, miasteczko w hr. spiskiem (Węg.), o 17 kil. na płd. od Kiezmarku, o 10 kil. na wsch. od Lewoczy, o 13 kil. na płd. wsch. od Popradu. Ma kościół katol. paraf. w stylu gotyckim (od r. 1245), ze wspaniałemi wewnątrz rzeźbionemi ołtarzami; klasztor kś. franciszkanów, miejsce pochodzenia pruskiej rodziny hr. Henkel-Donnersmark; 792 mk. Wzniesienie 570 m. (kościół). H. M.
Czwiklitz (niem.), ob. Ćwiklice.
Czybanówka, inaczej Gedzyłowo, kol., pow. bałcki, par. Krzywejezioro. R. 1868 miała 18 dm.
Czyberyki, w daw. dokumentach piszą także Szczyberyki, mały folw. przy drodze z Rawdzian do Tryszek.
Czybórz, ob. Cibórz.
Czybulken (niem.), ob. Cybulki.
Czychen (niem.), ob. Cicha i Ciche.
Czychowice, ob. Szychowice.
Czychy, ob. Cichy.
Czyczacice, ob. Cziczacice.
Czyczele, wś włośc., pow. święciański, 3 okr. adm., mk. kat. 92, dm. 13 (1866 r.); od m. pow. 35 w.
Czyczki, wś i folw., pow. wyłkowyski, gm. i par. Olwita. Leżą na lewo od drogi bitej z Wyłkowyszek do Wierzbołowa nad rz. Szyrwintą, przy ujściu do niej Bredejki i sięgają brzegów jez. Olwita. Folw. Cz. liczy 2 dm., 58 mk., wieś zaś składa się z czterech części: Cz. 1 dm., 5 mk.; Cz. Olwickie 28 dm., 303 mk., Cz. Wierszpupskie 8 dm., 99 mk. i Cz. Niemczewskiej 4 dm., 39 mk.; odl. od Wyłkowyszek 6 w.
Czyczkowy, wieś włośc. w pow. chojnickim, par. Brusy, ćwierć mili od bitego traktu chojnicko–kościerskiego. Istniała za pomorskich książąt, urządzona na prawie polskiem; r. 1359 komtur tucholski Zygfryd von Gerlachsheim zmienił je i nadał nowe prawo chełmińskie; włók było wtedy 38. Obecnie liczą Cz. 6097 m., mieszk. domów 72, kat. 700, ew. 14, szkoła jest w miejscu. Kś. F.
Czyczyny, wś i dwór, pow. kowieński, okrąg policyjny janowski, par. Skorule-Janów, zarząd gm. Janów, o 6 w. od Janowa, o 2 w. od rz. Wilii. Wś ma 7 dm., dobra 32 włóki rozl., gleba pszenna, własność Botnikowa, dawniej Akków.
Czyczyr al. Czyczyrkoza, rz., ma źródło na polach wsi Kozackiego (zwinigrodzki pow.), wpada do rz. Szpółki.
Czyczyrkozówka, wś, pow. zwinogrodzki, o 4 w. od wsi Stecówki, o 12 w. od Zwinogródki, nad ruczajem Czyczyr, należy do dwu właścicieli: Kamilli Bielawcowej 500 dzies. i część Jana Polanowskiego, nabytą na własność przez Olgę Krytską, 600 dz. Cerkiew paraf. i szkółka. Mieszk. 783 prawosł. Zarząd gm. w Stycówce, policyjny w Szpole.
Czyczyry, folw., pow. nowoaleksandrowski, gub. kow., par. Antuzów, własność Tomaszewiczów.
Czyczyry, jez. w pow. nowoaleksandrowskim, na płd.-zachód od mka Suwieki, 3 i pół w. dł., 2 i pół w. szer.
