Żelechowa w. 21, od Moszczanki w. 8., droga bita przechodzi przez terytoryum, od Rossosza w. 7, od rzeki Wieprza w. 8. Rozl. wynosi m. 1124 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 697, łąk m. 48, pastwisk m. 78, wody m. 19, lasu m. 257, nieużytki i place m. 25. Bud. mur. 5, drew. 2, pokłady torfu. Wieś D. Nowa osad 23, gruntu m. 325; wś Dąbia stara osad 31, gruntu m. 381; wś Edwardów osad 6, gruntu m. 122. A. Pal. i Br. Ch.
Dąbie, 1.) miasto nad rz. Nerem, pow. kolski. Leży przy drodze bitej, odl. od Warszawy 168 w., od Łęczycy 28 w. Posiada kościół par. katolicki i par. ewangelicki, 3 szkoły początkowe: katolickie i ewangelicką, dom przytułku dla starców i kalek, wystawiony w 1878 r. z zapisu prywatnego i stacyą pocztową. R. 1803 miało 978 mk. R. 1824 liczyło 156 dm. i 1642 mk.; w 1860 liczyło 206 dm. i 2996 mk., w tej liczbie 894 niemców, 706 żydów; obecnie liczy przeszło 4,000 mk. R. 1860 było tu 43 fabryk sukiennych, wyrabiających do 100,000 arszynów sukna. W Banku Polskim miasto to posiada 5000 rs. kapitału żelaznego. Początkiem swoim odległej sięga starożytności; król Władysław Jagiełło w r. 1423 nadał mu prawo niemieckie, a należąc zawsze do dóbr królewskich, wypuszczanych w dzierzawę, otrzymywało rozmaite przywileje. Zygmunt I w roku 1528 zaprowadził tu pierwsze jarmarki. Zygmunt III w r. 1602 przeniósł jarmarki na inne dogodniejsze dni. Władysław IV potwierdził w r. 1633 dawniejsze przywileje. Po pierwszej wojnie szwedzkiej, lustracya r. 1651 znalazła D. bardzo podupadłem. August II i III starali się podźwignąć D., udzielając nowe swobody lub załatwiając spory, wynikłe pomiędzy mieszczanami a dzierżawcami w latach 1724, 1754 i 1758. Król Stanisław August, pragnąc podnieść ubogą tę mieścinę, w której znajdowało się tylko 28 domów zamieszkałych (płaciło kwarty 246 złp.), zaprowadził w r. 1774 nowe targi i siedm jarmarków. Niewiele to jednak pomogło, a Dąbie dopiero za czasów pruskich, to jest od roku 1798, wzrastać poczęło; wtedy bowiem zaczęli się tu sprowadzać z zagranicy fabrykanci sukna, którzy, znajdując dla siebie miasto dogodnem, dość licznie się osiedlili; odtąd datuje się wzrost miasta, rozwój fabryk, handlu, rzemiosł i rolnictwa, bo mieszczanie-rolnicy, mając sposobność zbywania swych płodów, odłogami po większej części leżące pola zaczęli uprawiać. Fabryki tutejsze sukienne kwitnęły do roku 1830, potem znacznie upadły. Główny sposób utrzymania mieszkańców jest rolnictwo, rzemiosła, fabryki i handel. Do znaczniejszych budowli należy: kościół rzymsko-katolicki parafialny, erekcyi niewiadomej, pod wezwaniem św. Mikołaja, murowany; wystawiony przez Celestyna Dunina, podczaszego brzezińskiego, 1793 spłonął, poczem wzniesiony, nie zawiera w sobie żadnych osobliwości. Kościół ewangelicki murowany, piętrowy, z dwoma pawilonami w kształcie pałacu, nader ozdobny. 2.) D., wś, folw. i kol., pow. włocławski, gm. Falbórz, par. Dąbie. Posiada kościół par. drewniany i dom schronienia dla 4 starców i kalek. R. 1827 było tu 21 dm. i 194 mk. Wioska ta miała dawniej kościół pod tytułem Wszystkich ŚŚ; drewniany, lecz ponieważ często nie było tu proboszcza, dla tego zaniedbany kościół chylił się do upadku. Gdy zupełnie powyższy kościół podległ ruinie, urodzony Piotr Dębski, inny wystawił około r. 1630 p. tyt. Wsz. ŚŚ., przy kościele znajdowała się szkoła. W kościele tym były trzy ołtarze. Gdy i ten drugi kościół blizkim był upadku około r. 1780, że nawet niebezpiecznie odprawiać nabożeństwo w niem było, dziedzice miejscowi Ignacy i Janina Zagajewscy, stolnikowstwo kowalscy, po raz trzeci odbudowali go w r. 1790. Ten ostatni dotąd istnieje i ma, zdaje się, ołtarze z poprzedniego wzięte. Parafia Dąbie dekanatu włocławskiego, dawniej brzesko-kujawskiego, liczy dusz 910. Folw. D. z wsią D. i Redecz Krukowy, od Włocławka w. 20, od Lubrańca w. 6, od Brześcia w. 7, od rzeki Wisły w. 20, od granicy pruskiej komory Bronisław w. 15. Rozl. wynosi m. 1168 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 653, łąk m. 154, pastwisk m. 325, nieużytki i place m. 38; płodozmian 14-polowy; bud. mur. 10; drewn. 4; w niektórych miejscowościach pokłady marglu wapiennego i torfu. Wieś D. osad 17, gruntu m. 13; wś Redecz Krukowy osad 32, gruntu m. 163. 3), D., wś i fo]w., pow. łęczycki, gm. Topola, par. Sielec. W 1827 r. było tu 17 dm. i 194 mk.; obecnie 16 dm., 230 mk., 24 osad, 190 m. gruntu. Folw. D. z częścią na Błoniu, łąką zwaną Topola, z dezertą Ruszków i Karłów, tudzież z wsią D., od Kalisza w. 84, od Łęczycy w. 5, droga bita przechodzi przez terrytoryum, od Kutna w. 21, od rz. Warty w. 22. Nabyty w r. 1876 za rs. 28,000, własność Morawskiej. Rozl. wynosi m. 423 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 350, łąk m. 21, pastwisk m. 36, nieużytki i place m. 16, bud. drewn. 15; obfite są pokłady torfu na części Błonie; wiatrak. W. W. 4). D., ob. Chełmno. 5). D., pustkowie i młyn, pow. częstochowski, gm. Huta stara, par. Częstochowa, o 3 w. na płd. od Częstochowy. 6). D., os., pow. częstochowski, gm. Popów, par. Wąsosz. 7). D., przysiołek dworski, pow. wieluński, gm. Galewice, par. Cieszęcin, o 3 m. od Wielunia, o 1 m. od Lututowa, ma 6 dm., 30 mk., 406 m. roli dwor., 13 m. roli włośc. 8). D., wś i folw., pow. łukowski, gm, Dąbie, par. Łuków, przy trak-
