ski, gmina piszczowska, dusz włościan 117, ziemi włośc. 409 dzies., ziemi dworskiej 475 dzies. Niegdyś należała do rozległych dóbr na Wołyniu generała Józefa Puławskiego; w r. 1834 i 1839 przez kredytorów zabrana, należała do kilku właścicieli: Cekinowskich, po nich Zimerenków, Różańskich, Kulbalkina, obecnie stanowi własność Sawickich. (Według rękopisu Michała z nad Słuczy i Ludw. Rokossowskiego).
Deraźyce, wś, z zarządem gminnym, we wsch.-połud. stronie pow. rzeczyckiego, w pobliżu brzegów Dniepru, przy drodze wiodącej z Łojowa do Lubiacza, w 2 okr. sądowym łojowskim, w 1 okr. polic. brahińskim, w 2 okr. wojskowym brahińskim. Gmina składa się z 13 wsi i liczy 1694 dusz męz. Jest tu cerkiew i od 1864 szkółka gminna. Al. Jel.
Derażyna, rz., dopływ Berezyny z prawej strony, pow. borysowski, przyjmuje z pr. str. Dziegciarkę, Berezankę i Lipkę.
Derażynka, ob. Wiedrycz.
Derbentowo, folw., pow. borysowski, dziedzictwo Niewiadomskich; wraz z fol. Pupki i Zuzantowo ma obszaru przeszło 1000 mórg.
Derc, niem. Derz, wś, pow. olsztyński, st. p. Jeziorany, 520 mk.
Derć, okolica wiejska na Polesiu, we środku pow. ihumeńskiego, z kilku małych osad złożona, o 8 w. ku połd. od Ihumenia Al. Jel.
Derebczyn, 1.) wś, u źródeł rz. Derebczynki, pow. jampolski, par. w Murafie. Kupiony od Teodora Potockiego wojew. bełzkiego przez Leona Podoskiego, dany w posagu jego żonie Iwanowskiej, zapisany przez nią wnuczce ks. Wittgenstein, dziś ks. Hohenlohe; sprzedany bankierowi Maasowi. Ludność 1500 dusz, w znacznej części katolicka. Ziemi ogółem około 8000 morg. Majątek odznacza się murowanemi budynkami (stawianemi przez Leona Podoskiego). Pałac, śpichrze kilkopiętrowe, młyny, gorzelnia, browar, tartak i t. d. D. leży o 1 milę od st. odeskiej kol. żel. Rachny. Lasów 3000 mor. Ziemia bardzo urodzajna. Maas postawił cukrownię. R. 1868 było tu 268 dm. W D. są 2 cerkwie: soborna św. Michała liczy 1019 parafian i 75 dziesiat. ziemi, a parafialna 807 parafian i 43 dzies. ziemi.
Derebczynka, Derebczyńce, przysiołek Derebczyna, nad rz. t. n., pow. jampolski, par. Morachwa, dawniej Sobańskich, dziś Aleksandrowiczów. R. 1868 było tu 72 dm. Dziś ludności 400 dusz płci ob., ziemi około 200 morgów.
Derebczynka, rz., dopływ rz. Wilczycy (Suchej) z prawej strony, pow. jampolski, zaczyna się na gruntach wsi Łopatyniec, mija Semenówkę, Derebczyn, Derebczyńce, Adamówkę i do Wilczycy wpada pod Dżurynem. X. M. O.
Dereczanka, wś i folw., pow. bialski, gm. Dobryń, par. Piszczac. R. 1827 było tu 16 dm., 100 mk.; obecnie liczy 37 dm., 240 mk. i 715 morg obszaru.
Dereczyn, mko, pow. słonimski, o 46 w. na północ od Różany, o 31 w. od Słonima, przy trakcie handlowym z tego miasta do Grodna, nad rz. Zelwą, o 115 w. od Grodna. Własność niegdyś Kopoczewiczów, Połubińskich, w końcu Sapiehów, po których tu został pałac z roku 1786, dziś gmach przez wojskowych oficerów zajęty. W pałacu były piękne zbiory ksiąg i dzieł sztuki, z Różany tu przewiezione. R. 1629 Konstanty i Zofia z Sapiehów Połubińscy, województwo parnawscy, założyli tu kośc. i klasztor dominikanów. R. 1770 D. należał do ks. Aleksandra Sapiehy, hetmana i kanclerza lit. Synowi jego Franciszkowi został skonfiskowany 1830 r. D. ma zarząd gminy sielskiej, 1792 dusz liczącej, i zarząd policyjny (stan) pięciu gmin. Mko D. miało kościół paraf. katolicki dek. słonimskiego z kaplicą w Staréj wsi. D. 1 stycz. 1878 było w mieście 2269 mk., t. j. 1049 męż., 1220 kob. W tej liczbie 1725 izraelitów. D. jest siedzibą dekanatu prawosławnego, obejmującego 8 parafij, dusz 15483 (1857). W D. urodził się Tymoteusz Lipiński. Okolica D. jest płaska, grunta piaszczyste i żwirowate, łąki i błota, lasów mało, rzeki Zelwa i Szczara. F. S.
Dereczyn, rz., w lesie łebedyńskim, wpada do rz. Turyi.
Deregnyö, ob. Drechnowo.
Derehlui, rz. na Bukowinie, dopływ Prutu z prawej strony, ma żródło pod Hliboką, ujście pod Ostricą, przyjmuje Korowię.
Derencsany, ob. Drenczany.
Dereneczna, wś, pow. wasylkowski, nad rzeczką wpadającą do rz. Krasnej. Mieszk. 617, wyzn. prawosław. Cerkiew parafialna zbudowana w 1785 r.; szkółka; ziemi drugorzędnej 1318 dz. Należy do Kisielewskich, którzy ją kupili od Praskury; dawniej zaś należała do wasylowskiego klucza hr. Tarnowskich. Zarząd gm. we wsi Perehosiowce o 5 w. odległej, zarząd polic. w m. Białej Cerkwi o 45 w. O 7 w. leży Olszanica, st. chwastowskiej drogi żel. Kl. Przed.
