orn. 126, łąk i ogr. 15, pastw. 73 mrg.; włościanie grun. orn. 77, łąk i ogr. 12, pastw. 36 morg. Własność Ludwika Gumplowicza.
Dembnitz (niem), ob. Dębnica.
Dębno, 1.) królewskie, wś, pow. kolski, gm. Budzisław kolski, par. Osiek Wielki. Posiada kościół drewniany filialny. W 1827 było tu 28 dm. i 230 mk. 2.) D. nadbrzeżne, wś i fol., pow. opatowski, gm. i par. Lasocin. Przy drodze bitej, od Opatowa 28 w. R. 1827 było tu 30 dm. i 183 mk., obecnie liczy 45 dm., 359 mk. Dobra D., niegdyś dziedzictwo Sieniawskich, składają się z folw. D., posady Lasocin, wsi D. i Biedrzychów; od Radomia w. 84, od Opatowa w. 28, od Zawichosta w. 7, od drogi bitej w. 1. Rzeka Wisła przepływa terytoryum. Rozległość wynosi m. 1127 a mianowicie grunta orne i ogrody m. 361, łąk m. 157, past. m. 345, wody m. 31, zarośli m. 203, nieużytki i place m. 28. Bud. drew. 12; pokłady kamienia wapiennego, dwa jeziora z dochodem z rybołówstwa. Posada Lasocin z kościołem parafialnym osad 157, gruntu m. 1028; wieś D. osad 39, gruntu m. 454; wś Biedrzychów osad 37, gruntu m. 525. 3.) D., wś i folw., pow. opatowski, gm. Rembów, par. Raków. R. 1827 było tu 38 dm., 232 mk., obecnie liczy 46 dm., 324 mk., 630 m. ziemi dwor., 479 morg. ziemi włośc. Ludność miejscowa trudni się wyrobem sit. 4.) D., wś i folw. rząd., pow. opatowski, gm. Słupia nowa, par. Dębno. Leży u stóp pasma Łysogór Świętokrzyskich, między Bodzentynem a Słupią Nową. Posiada kościół par. drewniany z XVIII w., szkołę początkową. R 1827 było tu 24 dm. i 181 mk., obecnie liczy 59 dm., 303 mk., 233 morg. ziemi dwor. i 491 morg. włośc. Par. D. dek. opatowskiego 1370 dusz liczy.
Dębno, ob. Dubienka.
Dębno, 1.) wieś i zamek w pow. brzeskim, w Galicyi, par. w miejscu; leży u ostatnich stoków podgórskich północnych pochyłości, a na początku równiny ciągnącej się ku Wiśle, między mkami Brzeskiem a Wojniczem, przy trakcie rządowym krakowsko–lwowskim, o 4 kil. od stacyi drogi żelazn. Karola-Ludwika, poczt. i telegr. w Biadolinach, o 65 kil. od Tarnowa. Na wielkiej lecz nad płaszczyzną, górującej wyniosłości, okolonej parowem i stawami, wznosi się z południowej strony, niedaleko gościńca, starożytny zamek, którego szczyty i baszty widać zdaleka ponad wierzchołki otaczających go cienistych odwiecznych drzew; zmurowany do wysokości piętra z kamienia nieciosanego, wyżej z cegły wielkiej miary, pierwotnie nietynkowany, ma zewnątrz ślady zdobnego układania cegieł ciemniejszej barwy; kilkakrotnie przebudowywany i odnawiany, w małej zaś części w przeszłym wieku rozebrany, pożarem w r. 1867 bardzo uszkodzony, potem przez dzisiejszego właściciela p. Edmunda Jastrzębskiego napowrót restaurowany, a chociaż restauracya nie jest jeszcze zupełnie ukończoną, jest jednak obecnie w większej części zamieszkały; część górna murów i wiązanie dachowe jest nowożytne, równie jak drewniane ganki w okół podwórza; zachowane dotąd herby, wewnątrz i zewnątrz kaplicy zamkowej, Odrowąż Dębińskich, i nad bramą wstępną zamku topor Tarłów; obok po prawej stronie: A. D. 1722 a po lewej A. T. K. K. (co ma znaczyć: Antoni Tarło Kuchmistrz Koronny), pochodzą z czasów posiadania Dębna przez te rodziny. Ciekawe rysunki tego zamku z tekstem objaśniającym zawiera zeszyt I „Zabytków dawnego budownictwa w Krakowskiem“ prof. Wład. Łuszczkiewicza; według niego zbudował ten zamek Jakób Odrowąż z Dębna i Szczekocin kaszt. krak., zmarły r. 1490; atoli wiadomo skądinąd, że zamek D. istniał o wiele wcześniej: jeżeli przeto dzisiejszy zamek postawiony w XV wieku, to chyba na owych starych murach z nieciosanego kamienia dolnego piętra (wyższe mogły być, ówczesnym obyczajem, z drzewa, może dębowego), lub na posadach dawniejszego zamku, bo innego sposobnego na to miejsca tu nie ma (Tyg. ill. 1866, 40 i 1867, 88). Według Długosza i Paprockiego dziedziczyli tu Abdankowie przed r. 1240, do którego odnosi się znana legenda: że córka tego domu a dziedziczka zamku D., pojmana była przez Tatarzyna, który z miłości do swej branki odwiózł ją napowrót do Polski i wiarę chrześciańską przyjął, za co od księcia szlachectwem nagrodzon. Dziedziczka zaślubiwszy go i wniósłszy mu w wianie zamek dała początek herbowi D., i stała się matką rodu piszącego się z D., później z Oleśnicy, który wydał tylu znakomitych i zasłużonych ludzi i wielkiego kardynała biskupa krak. Zbigniewa. Paprocki nadmienia o nich, że: „od r. 1244 znacznie wielu możnych senatorów pisało się z tego D.“ W XV w. było już D. w posiadaniu Odrowążów ze Szczekocin, Bartosza i syna jego Jakóba podsk. kor., później kaszt. krak., wspomnianych r. 1462 po pierwszy raz z dodatkiem „et de Debno“, z czego zrobiło się później nazwisko Dębieński, i pozostała w ich rodzie aż do roku 1580, około którego kupił od nich D. z przyległemi wsiami ulubieniec króla Stefana Batorego, węgier Ferenc Wesseleny, starosta lanckoroński; potem przeszło do ks. Ostrogskich (ci dziedziczyli i Melsztyn), z których dziedziczka D., Teofila ks. Ostrogska, założyła tu r. 1634 i uposażyła przy kościele par. istniejący dotąd szpital na 7 ubogich; w drugiej połowie XVII i w pierwszej XVIII w. było D. w posiadaniu Tarłów, a następnie Lanckorońskich, od których prze-
