okmiańska; dla 34 dusz nadano 98 dzies. ziemi. J. Godl.
Gauden (niem.), wś, pow. braniewski, st. p. Mehlsack.
Gaudischkehmen (niem.), Wielkie i Małe, wś, pow. gąbiński, st. p. Judtschen. Wieś Małe G. zowie się też Geischkehmen.
Gaudyna, wś, pow. ostrowski, gm. Dmochy Glinki, par. Rosochate.
Gaudziany, wś, pow. szawelski, par. niemoksztyńska.
Gaudziszki, folw. pryw., pow. lidzki, 3 okr. adm., o 25 w. od Szczuczyna, 9 mk. (1866).
Gauers (niem.), ob. Gowornice.
Gauja, rz., po łotewsku Gauj-Aa (Govia po łacinie, po niem. Aa), rz. przymorska Baltyku, ma źródła w okolicach Serben z kilku jezior, płynie kręto od wschodu głównie ku połud. zachod., pomijając Adził-Adzet (po łotewsku Gaujas-Pillis), następnie Włodzimierzec (Wolmar), Kiesię (Wenden), Sigguldę (Segewold), Turajdę (Treidonn) naprzeciw leżącą. — Niedaleko ujścia swego wykręca się ku północy i wpada pod Czarnikowem do zatoki ryskiej. Długość jej biegu zajmuje z zakrętami około 76 mil w prostym kierunku. Zbiegłszy z wierzchowisk wysoczyzny liwońskiej, pogłębia się jej koryto znacznie i odmełło górską dolinę, która miejscami przestronne czyni zakolenia, odsłaniając szczególniej na średnim biegu tej rzeki, mianowicie około Kiesi, Sigguldy, Turajdy i Kremonu, górskie widoki i malownicze zabrzeża wyższego poziomu. Brzegi jej są tu skaliste, zjeżone pokładami wapieni. Poniżej Kremonu wstępuje w kraj piaszczysty, równy i podmokły; w pobliżu jej ujścia znajdują się przymorskie jeziora; jest spławną. Wody, które uprowadza, są donośne, jeziorne; krótsze jej przytoki mają charakter strug górskich, lubo po największej części z jeziór biorą początek. Dorzecze jej rozłożyło się bardzo wąskim pasem na zachod. stokach wysoczyzny liwońskiej. Od prawego brzegu wpada do niej potok Brese, płynący z jeziora od Pebalgi; następnie Tyrsa, która także ma swe źródła w pobliżu Pebalgi a ujście naprzeciw Aahof, dalej Pilaup, Wajdawa (Waidau) z osobna zaś Baltingen i Blingsna, w połączeniu z Czarnym Potokiem (Schwarzbach), Sienna z Dunne i Poch z Pekin, które poniżej Nowego Adziła (Gaulas-Pillis) do niej uchodzą. — Wajdawa jest najznaczniejszą rzeczką wpadającą do Gaui a wraz z swymi dopływami bierze ona początek na wierzchowiskach wysoczyzny Hunhofskiej, która jest jedną częścią wysoczyzny liwońskiej. Do Gaui wpada Bresel powstająca ze strug Stansk-Uppe i Pipper-Uppe, do Bressel uchodzi Nabba, która ma źródło w okolicy Hochrozen a ujście pod Turajdą. Z lewego brz. naprzód uchodzą do Gaui Ila z Irsiną, poniżej Wodoga, następnie Wisle, a następnie źaś Palia w połączeniu z Rousą i Warenn od Rutenberga i Ramikieńskich bagien płynące, ujście ich nawprost Rudinga; dalej Wige z Kannultem a następnie Abel. Źródło tej rzeczki w pobliżu poprzedzających, ujście powyżej Włodzimierca. Dalej Ranna (Rawna, Rauna) ma źródła w pobliżu poprzedzających, płynie po pod Ronnenburg (Romberg, Raunas-Pillis) wpada powyżej Kiesi; następnie wpada Ligat a w końcu Ammat, która nastaje powyżej Szujen (Skujena) a uchodzi poniżej Kiesi. Od ujścia Wajdawy połączonej z Czarnym Potokiem, jest Gauja żeglowna. W. Pol.
Gaujacowce, węg. Solimos, wś w hr. użhorodzkiem (Węg). Kościół paraf. gr. katol., żyzna gleba, 928 mk.
Gaukale, wś, pow. rossieński, par. niemoksztyńska.
Gaulau (niem.), ob. Gułów.
Gauleden (niem.), wś, folw. i przewóz, powiat welawski, st. p. Lindenau pod Królewcem.
Gaumitz (niem.), wś, pow. niemczyński na Śląsku, zwała się w r. 1338 Gonicz.
Gaura, ob. Gawry.
Gaurajcie, wś, pow. rossieński, par. gawrańska.
Gaurat (niem.), rzeczka w Kurlandyi, dopływ rz. Behrse; tworzy jezioro, Gaurat-See, w parafii dobleńskiej, malowniczo położone.
Gaureny, wś, pow. suczawski na Bukowinie, o 4 kil. od st. p. Graniczestie, ma w miejscu cerkiew parafialną grecką nieunicką. F. S.
Gausante, rz., lewy dopływ Mitwy.
Gausenty, wś, pow. rossieński, par. betygolska.
Gaussig (niem.), ob. Huska (łuż.)
Gausty, folw. dóbr Łosewicze, pow. sejneński, gm. i par. Wiejsieje, 1 dm., 24 mk.
Gausty, jezioro w pow. sejneńskim, gm. Wiejsieje, długie od południa ku półn. 6 w., szerokie od 200 do 500 sążni, głębokie około 20 stóp. Łączy się z jez. Zopse; brzegi bezleśne, wzgórkowate; nad brzegami wsie: Jurczuny, Lejbogele, Kajmele, Pieniacze. Br. Ch.
Gauszen (niem.), pow. kłajpedzki, st. p. Krotynga Niemiecka.
Gauten (niem.), dobra ryc., pow. fyszhuski, st. p. Germau.
Gauza lub Gaza, pow. koniński, gm. Golina, par. Myślibórz.
Gavers (niem.), ob. Gowornice.
Gaw..., por. Gau...
Gawaiten (niem.), wś kościelna, pow. gołdapski, o 13 kil. od Gołdapi, 395 mk., st. p. i kościół ewang. z r. 1589. J. B.
Gawajciszki, zaśc. szlach., pow. trocki, 2 okr. adm., 34 w. od Trok, 1 dom, 7 mk. kat. (1866).
