łudnie, od Manasterzysk na północ o 7 kil., od Kowalówki na północ o 2 kil., od Szwejkowa na wschód o 4 kil. Przestrzeń posiadł. więk. roli or. 619, łąk i ogr. 41, past. 48, lasu 59; pos. mn. roli or. 1578, łąk i ogr. 123, past. 37 morg. austr. Ludność rzym. kat. 1023, gr. kat. 201, izrael. 29, razem 1253. Należy do rzym. kat. parafii w Kowalówce, gr. kat. w Szwejkowie. Właściciel posiadł. więk. Mieczysław br. Błażowski. 2.) D., wieś, pow. zbarazki, nad rz. Hnizdeczną, oddalona od Zbaraża o 136 kil., od Opryłowiec o 7 kil. Przestrzeń pos. więk. roli or. 729, łąk i ogr. 106, past. 56, lasu 319; posiadł. mniej. roli or. 2271, łąk i ogr. 61, past. 87, lasu 34 morg. austr. Ludność rzym. kat. 269, gr. kat. 884, izrael. 114, razem 1267. Należy do rzym. kat. par. w Opryłowcach, gr. kat. parafią ma w miejscu, należącą do dekanatu zbarazkiego; do tej parafii należy cerkiew pod wezwaniem Ś-go Dymitra we filii Nowiki i filia Netreba; obiedwie te filie razem mają 263 dusz gr. kat. obrz, oraz cerkiew we filii Czumale ze 125 gr. kat. parafianami; cała parafia liczy zatem 1272 grecko-katolickich dusz. Wieś ta ma szkołę etatową o 1 nauczycielu. Właściciel więk. posiadł. Onufry Turkuł.
Dobrowody, wś, pow. humański, nad rz. Babanką, wpadającą do rz. Jatrani. Odległa o 17 w. od m. Humania a o 1 w. od wsi Apolanki. Mieszk. wyznania prawosł. 1715. Cerkiew paraf. zbudowana w 1795 r., szkółka. Ziemi wybornego czarnoziemu 3014 dz. Należała do humańskiego majątku hr. Aleksandra Potockiego, skonfiskowana w 1834 r. na rzecz rządu. Kl. Przed.
Dobrowola, 1.) folw., pow. augustowski, gm. Balla-Wielka, par. Hoża-Sylwanowce. Ma 1 dm., 9 mk. 2.) D., wś, pow. wyłkowyski, gm. i par. Pojewoń. Odl. od Wyłkowyszek 16 w., liczy 10 dm., 55 mk. W 1827 r. było tu 13 dm. i 89 mk. 3.) D., wś, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Szumsk. Odl. od Maryampola 15 w., liczy 5 dm., 35 mk. 4.) D. wś, pow. wyłkowyski, gm. Karkliny, par. Kieturwłoki. R. 1827 było tu 3 dm., 28 mk. 5.) D., gm., pow. władysławowski, lud. 4415, rozległości 14,601 morg., s. gm. okr. IV Lokajcie, st. p. Szaki, urząd gm. we wsi Stanisława. W skład gm. wchodzą: Antoniszki, Dawczyszki, Jagieliszki, Jodeganie, Juszki, Kretkopie, Kura, Leoniszki, Lokajcie wś i folw., Łunkinia, Mikity, Nowosady, Pożegrzdzie, Postule, Rogliszki, Stanisława, Syrwidy, Szajcie, Szukiety, Szula, Wiersznie i Wilkija. 6.) D., wś, pow. maryampolski, gm. Balwierzyski, par. Preny. Odl. od Maryampola 28 w., liczy 9 dm., 42 w. 7.) D., wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka. Odl. od Maryampola 12 w, liczy 6 dm. i 62 mk. 8.) D., folw. i os., pow. maryampolski, gm. Aleksota, par. Sapieżyski. Odl. od Maryampola 55 w., od Kowna w. 10, od Suwałk 119; liczy wraz z osadą 5 dm., 55 mk. Dobra ziemskie D. w pow. maryampolskim i władysławowskim, nad rzeką Niemnem położone, obejmowały dawniej sześćdziesiąt wsi, kilka folwarków, miasteczko Sapieżyszki i kilkaset włók lasu. Dobra te stanowiły poprzednio własność skarbu królestwa. W r. 1837 znaczna część realności, składających te dobra, a mianowicie folw. Sapieżyski, Wilkija i Lokajcie, kilkadziesiąt wsi i około 200 włók lasu, oddane zostały p. Karolowi Dombrowiczowi w emfiteutyczną dzierżawę na lat 50, z prawem przedłużenia jej na czas dalszy. Celem tej dzierżawy ze strony rządu było podniesienie przemysłu płócienniczego w ówczesnej gubernii augustowskiej. Jakoż w paragr. 8 kontraktu zawartego między K. Rz. Przych i Skarbu, a p. Dombrowiczem położony został warunek, aby p. D. fabrykę płócien w tych dobrach, własnym kosztem urządził, najdalej w ciągu lat pięciu w ruch wprowadził, i przynajmniej 36 warsztatów utrzymywał, „pod utratą prawa emfiteutycznego“, w razie zaś zaniechania zakładu fabrycznego z winy p. D., dobra miały powrócić do skarbu. Jak dalece p. Dombrowicz wywiązał się z przyjętych obowiązków, okazuje się z postanowienia rady administracyjnej K. P., zapadłego d. 15 czerwca 1860 r., w którem między innemi powiedziano: 1) że p. D. zaprowadził zakład fabryczny z dwóch oddziałów, t. j. z tkalni o 40 warsztatach, z których 20 zajętych było wyrobami deseniowemi, a 20 wyrabiały płótna, drelichy, płócienka i dymy, i z blicharni chemicznej, na sposób holenderski urządzonej; 2) że p. Dombrowicz utrzymuje fabrykę w ciągłym biegu, nie ustając w usiłowaniach dla dobra przemysłu płócienniczego, jak o tem świadczą liczne nagrody na wystawach otrzymane, a w tej liczbie medal złoty (r. 1857 w Warszawie); 3) że fabryka zatrudniała 76 robotników i to wyłącznie krajowców; 4) że do r. 1860 p. Dombr. nie posiadał własnej przędzalni, i wyroby uskuteczniały się na obstalunek, z przędzy przez różne osoby dostarczanej; zamierzył zatem zaprowadzić przędzalnię o 1000 wrzecionach i powiększyć liczbę warsztatów tkackich. Z tych przeto względów rada administracyjna zgodziła się na udzielenie pann D. pożyczki 15,000 rs. na cel powyższy. W r. 1870 Karol. D. służące sobie prawa emfiteutycznej dzierżawy dóbr Dobrowola przelał na p. Zenona Zaleskiego za kontraktem prywatnie zawartym, a przez izbę skarbową suwalską zatwierdzonym. W kontrakcie tym p. Zaleski przyjął wyraźnie obowiązek wykonywania wszelkich warunków kontraktu emfiteutycznego. W r. 1872 za zezwoleniem władz skarbowych dobra Dobro-
