- En Esperanto primitiva existas 3429 radiki, inter qui
- 2839 franca, sive 83 po 100;
- 2623 italiana, — 76 —
- 2453 hispana, — 71 —
- 2425 angla, — 71 —
- 2029 germana, — 59 —
- 1649 rusa, — 48 —
- En Esperanto simpligita existas 5379 radiki[1], inter qui
- 4880 franca, sive 91 po 100;
- 4454 italiana, — 83 —
- 4237 hispana, — 79 —
- 4229 angla, — 79 —
- 3302 germana, — 61 —
- 2821 rusa, — 52 —
On vidas, ke la porciono di singla ek la sis precipua lingut augmentis, e mem proxime en la sama raporto : la franca, hispana ed angla ganas 8 po 100; la italiana, 7 po 100; la rusa, 4 po 100, e la germana 2 po 100. Sed plu juste la franca ganas 8/83; la italiana, 7/76; la hispana e l’ angla, 8/71; la germana, 2/59; e la rusa, 4/48; mezvalore, proxime 9/100, quo esas ya importanta raporto. Co pruvas, ke ES. esas en sumo plu internaciona kam EP. per sa vortaro, e konseque ke ica ne realigas, quale dicas sa apologiisti, la maximo di internacioneso[2].
Altraparte, ta nombri pruvas, ke ES. favoras preske egale omna lingui en lasama proporcioni kam EP. Ne sole la ordino di la lingui restas la sama, sed lia reciproka raporti apene variis : la hispana e la angla restas exemple egala (li ankore proximijis!) Or ula adversi di ES. asertis, de l’ unesma momento, sen ula reflekto nek prauvo (nam li ne konocis nia plena vortaro!), ke ES. favoras ja romanala lingui kontre la germanala e slava; ke ni tendencas latinigar o francigar la linguo; e trovesis kelka ciencisti por repetar blinde ta aserti, o por kredar li. Nu! ta statistiko refutas nevenkeble ta malbonvola akuzi, e pruvas, ke lia autori simple mentiis, e kalumniis sen skrupulo verko, quan li nek konocis nek studyis. Ta Esperantisti, semblanta pioniri di la « santa afero », qui predikas (en paroli) la frateso di la populi, ne timis advokar ed ecitar kontre ni la egoismo nacionala e la shovinismo, quin li altraloke tante malprizas, e qui esas la max grava malamiki di nia komuna ideo. Sed, en lia blinda malamo, li ne rimarkis ke lia argumenti, se li havus kelka valoro, valorus tute egale kontre lia « kara linguo », e to esas pruvita da nia statistiko. Se on povus riprochar ad ES. favorar la franca o la romanala lingui, la riprocho esus anke meritita da EP., ed exakte en la sama grado. La perfida armo, quan li uzis kontre ni, atingas do reale lia linguo, e to montras, od ke li nultempe studyis
- ↑ On rimarkos, ke ni adjuntis 1950 radiki a la max kompleta radikaro di Esp. primitiva, sive 57 po 100.
- ↑ La mezvalora internacioneso di la radiki di ES. (mezurata per la quociento 23923/5379) esas 4,44. To signifikas, ke mezvalore singla radiko esas komuna a 4 o 5 lingui (ek la 6 precipua). La mezvalora internacioneso di la radiki di EP. esas nur 4,09.
