Page:Progreso - 1a yaro.pdf/258

This page has not been proofread.
244
PROGRESO

kajn ». Ho ve! quanta altrin on devis adjuntar a li! E se li esus tante logikal e matematike preciza, kad la Fundamentisti tante malprizus la « logiko »? La verajo esas, ke pro la evidenta nesufico di ta tro famoza reguli, on devis komplikigar la Esp. gramatiko per detala reguli e per ecepti tute simila a ti di la lingui naturala. Cetere, kad la Fundamentisti ne asertas, ke EP., artificala per origino, divenis o divenas naturala? Yes, dank’ a la labori di la gramatikisti, EP. divenas vere naturala linguo… per sa komplikeso!

Kelka linguala rimarki : P. 31, on uzas intelekto unesme e pose komprenokapablo (NB. : on devas dicar kapableso, e ne kapablo : esperantismo!), En l’ unesma loko, on volas parolar pri la plu o min granda inteligenteso di l’ individuo; en la duesma, pri la fakultato komuna ad omna homi, quan ni nomas intelekto. — P. 30 : « Kiu tre indigas nian lingvon »; kad ne esus plu klara dicar : « qua tre honorizas nia linguo »?[1]. — P, 31 : eluzadi volapükismo tute nekomprenebla, por dicar : konsumar. — P. 37 : malantaŭ vice post; sama rimarko kam pri Stelo Kataluna. — « Niaj ŝippereintoj »; on ne savas, kad on parolas pri personi, qui perisis en navo e kun navo, o sole pri personi, qui sufris « ŝippereo » : e to esas ya granda difero! To pruvas, ke on bezonas specala vorto por D. Schiffbruch, E. shipwreck, F. naufrage, I. naufragio, S. naufragio[2]. Semblas utila adoptar la radiko naufraj, de qua la verbo naufrajar (F. faire naufrage), la subst. naufrajo (F. naufrage) e naufrajanto, naufrajinto (F. naufrage).

Hispana Revuo. On anuncas la fondo, sub ica titolo, di nuva ilustrata, monatala revuo tute en Esperanto; redaktisto So Josefo Menendez, Str. Echegaray, 17, 1o, Madrid (Abonprezo : jare 3,25; duonjare : 1,75; trimonate : 0,90; 1 numero, 0,30). Kompreneble « la Redakcio ne akceptas en la lingvo aliajn ŝanĝojn ke tiuj kiuj devenas de la kunstanta kaj natura spertado kaj ĉiam sub la kontrolo de nia majstro kaj ceteraj aŭtoritataj direktoroj ». Sed, quale on vidas, ol ne timas enduktar chanji… nevolata, vicizante ol per ke, qua similesas multe a nia kam : co esas kredeble la « natural evoluco » qua transformos ol en kam! Probable anke pro fideleso a la Fundamento, la prospekto pozas mem subyekto en akuzativo : « En la venonta monato Junio aperos en Madrido la unuan numeron de… » same : « se, laŭ ni esperas, akompanas al ni la helpon, kunlaboradon kaj konsilon de la mondo esperantista ». Kad la redaktanti audacos asertar, ke la uzo di l’ akuzativo esas tute facila e komoda, e ne konfesos, ke la supreso di ca jenanta e neutila malfacilajo simpligas grave la linguo? Se yes, ni povus dicar, ke lia teoriala opiniono ne konkordas kun lia « praktiko ». Sed la praktiko esas multe preferinda a la teorio, segun la konservema doktori!

  1. Italiana texto : « la quale turna tutta ad onore dell’ Esperanto ».
  2. La rusa vorto similesas a nula altra.