Delegitaro, ed on povas konstatar rimarkinda simileso inter ta defino e la unesma artiklo di la Deklaro di la Delegitaro[1]. Sed on povus juste questionar, pro quo on nomizas la agado « Esperantismo », tante plu, ke Ja vorto « Esperanto » nule aparas en sa defino. Omnu devas presupozar, efektive, ke « Esperant-ismo » esos definata per « Esperanto »; altre, ta derivajo ne semblas logikal, ed on ne komprenas, pro quo on nomizas la ideo Esperantismo plu kam Volapükismo; sa vera nomo esus : « internacionalinguismo ». To havas nula malutilajo, se to esas simple defino nominala, e konseque arbitriala. Sed on devos max zorge evitar, tirar de ol maljusta konkluzi, e memorar, ke « Esperantismo », malgre sa nomo, nule relatas kun Esperanto.
Sed en la fino di la sama Deklaro (art. 5) on definas « Esperantisto… ĉiu persono, kiu scias kaj uzas la lingvon Esperanto… » E la linguo Esperanto ipsa esas definita supre (art. 4) per la Fundamento netuŝebla : « La sola unu fojon por ĉiam deviga por ĉiuj esperantistoj fundamento de la lingvo Esperanto estas la verketo « Fundamento de Esperanto », en kiu neniu[2] trovas la rajton fari ŝangon [3]».
Nun la mallogikajo esas tute klara : on komencas definante Esperantismo per la ideo generala di linguo internaciona; ed on finas definante Esperantisto per la strikta observado di la Fundamento. Unaflanke on identigas Esperanto a la Linguo internaciona generale; altraflanke on identigas ol a la linguo di la Fundamento. E de to on konkluzas facile, ke omna
- ↑ Ni memorigas, ke nia Deklaro esas de la 17 Januaro 1901, e la Esperantala Deklaro de Agosto 1903, por ke on ne kredez o kredigez, ke ni kopiis ica!
- ↑ « Neniu »; kompreneble, neniu Esperantisto, nam la Fundamento povas esar « deviga » admaxime nur « por ĉiuj esperantistoj » ed evidente ne por la cetera mondo!
- ↑ « Fari eĉ la plej malgrandan ŝanĝon », skribis Dro Zamenhof en la proyekto (v. Lingvo internacia, 1903, p. 313), ed il repetas ankore nun ta formulo, forjetita da la kongreso de Boulogne. Pri la eventi en la kongreso de Boulogne, on devas konsultar la Detala raporto pri la… Unua universala kongreso de Esperanto da So F. Schneeberger (segun stenografa noti).
