f. 33a
Iuuat1 huiusque argumenti usum2 calculator ultima quinquagessimae nonae partis deligentius memoriae commendat, Fiunt CCLXXI, partire per septem septies trigeni3 ducenti decus4 septies octoni5 quinquais[1] sexis, remanent .u., quinta est feria per octo Kalendas Octobres.
XXIII. De lunae ætate si quis computare non potest. Quodsi adeo quisque deses6 uel hebes est, ut absque omni labore computandi lunæ cursura scire uoluerit, innitatur7 alphabetís quae in annali uidet libello iuxta cursum distincta lunarem, ubi duos lunae circuitús, id est, quinquagenos et nouenos dies terna8 tenent alphabeta; et quancunque litteram luna in hác aetate semel habet, eandem per totum annum simili modo notatam in eadem semper ætate habere non dissinit. nisi forte quod tamen raro accidit embolesmorum haec ratio inmutet. Uerbi gratia, anno tertio cicli decennouennalis, luna quae xxx dies habitura est, semper ab .a. nudo, incipit, secunda9 est in .b. tertia in .c. similiter nudis, id est, nullo puncto annotatis.
XXIIII. Quot horís luna luceat. Tradunt quoque argumentum ueteres, quo luna cuiuscunque aetatis quot horas luceat, exploretur: quia enim prima luna, inquiunt, .iiii. punctís lucet10, adiecitur hic numerus a secunda luna quotidie usque ad plenilunium, detrahiturque dehinc paribus spatiis in diminutionem.
f. 33b
Et né argumentum dubium fore arbitreris, tene xu, inquiunt, et ubi pernox luna candet1 exquire, multiplica per .iiii., fiunt lx, partire per .u., quinquies duodeni sexais, .xii horas, id est, noctem integram xu. luna perlustrat. Item sí nosse uís, sextadecima et septimadecima, et caeterae deinceps quot horas luceant lunae, recole2 per singulas quanto minus3 sint a xxx et inde computandi crepidinem4 strue. Uerbi gratia sí nosse uís uicessima quinta quandiu luceat luna, dicito: quanto5 minus a triginta patebit, quia ·u·6, multiplica per .iiii. quater quini uies: partire per .u., quinquies quaterni uies, quattuor ergo horis splendet uicessima quinta quomodo et quinta luna7. Et quidem hoc argumentum tempore aequinoctiali ligitima fixum statione perlabitur: uerum longuissimís[2]
1: .i. fortét2: in gnathugud3: .i. it secht trichit4: inna deich ardib cétaib5: itsecht ṅocht6: deeid7: aimmded8: .i. trigné forsin apgitir9: indaile10: .i, cethir punct ocdiubeirt
1: .i. aesca bís commatain ostalam2: frecuirthe ceill3: indóa4: fotha5: .i. inchoiced fichet6: .i. a coic indid óa quam XXX7: .i. hicoicid huathid
3. i.e. they are seven thirties.4. two hundred and ten.5. they are seven eights.8. i.e. three kinds on the alphabet.10. i.e. four points in waning.
1. i.e. a moon that continues over the earth till morning.5. i.e. the twenty-fifth.6. i.e. the five by which it is less than thirty.7. i.e. in the fifth.
