abak ti Unibcrsidad, rebbengtayo, datay a dominiko, ti mangipigsa ken nangnangruna a maragsakan iti pannakaipalubos na; iso dayta ti yan ti politika, ti sikap. ¿Ania ti gapo na
a kanayuntay la a makisupsupiat iti ili, idinto ta datayo, datay
ti basbassit, ket isuda, isuda ti ad-ado, idinto ta datay ti makasapol ka dakuada, a di ket isuda ti makasapol ka datayo?
—Aguraykayo, Padre Camorra, aguraykayo! Ipalubusko nga
ita, ti Ili, nakapoy ket awan pay unay ammo na, uray siak,
kasta met ti panangipapan ko, ngem inton bigat, wenno kasangabigat, saanton. Inton bigat wenno kasangabigat, isudanto ti napigpigsa, ammudanto ti maitutop ka dakuada ket di
tayto inabalin a tubngen, a kas ti saan a pannakabalin a panangtubeng a dagiti ububbing, no dumanon ti tawen da, inda
inaamuan dagiti ado a banbanag. . . Kunak, ngarod, d'apay a
ditay ikalikagom ita, ta awan pay ammo da, a baliwan a
maminpinsan ti politika tayo, ta intay kuma isaad iti napigpigsa a batay, saan a mapukaw, kas ti kinalinteg, kas pagarigan, a saan ket di nga isaad iti batay a kinakuneng? Ta awan
kas ti kinalinteg, kanayon a inbagbagak toy kadagiti kakabsat
ko ket di dak kayat a patien. Ti indio, a kas amin dagiti il-ili
nga ububbing, diusenna ti nalinteg; dawatenna ti dusa, no
makabasol, ket makapungtot, no madusa a dina rebbeng.
d Nalinteg ti dawat da? Itedtayo, itedtay amin a pagadalan a
kayatda, mabannugdanto laeng: dagiti agtutubo naayatda iti
kinasadot, ket ti mangpagaget ka dakuada, iso ti intay panangsupiat ka dakuada. Ti silo tayo, a managan bileg, Padre
Sibyla, nagasgas unayen: mangisaganatayo iti sabali, ti silo,
a managan panagyaman, kas pagarigan. Ditay agmamaussong, aramidentay ti aramid dagiti nasikap a jesuita. . .
—¡O, o, Padre Fernandez!
Saan, saan; ni Padre Sibyla mabalinna nga anusan amin, malaksid ti panangibaga kenkuana a dagiti jesuita ti inda alaen a pagtuladan. Sipipigerger ket sibebessag a nagsausao iti napait.
—Umuna pay nga agpransiskanoak. . . Uray ania, malaksid ti agjesuita! —kinunana iti nalabes a pungtot na.
-¡O, o!
—¡E, e! Padre P. . .!
Ison, isuda amin, a nalipatandan ti Kapitan Jeneral, aggigiddanda nga agsausao, agpupukkaw, awan met agkakaawa tanen, agsusupadi amin a sasao dan; da Ben-Zayb ken Padre Camorra nagsanguda, ket agpinpinnakitada iti gemgem, ti maysa, ganso kunana, ket ti maikadua, dagiti met agsussusop iti tinta ti iririna; ni Padre Sibyla ibagbagana ti Capitulo, ket