Ni Placido Penitente, a dakes ti ulo na ket mata na ti makasangsangit, adda a magmagna iti Escolta nga mapan iti Unibersidad ti Santo Tomas.
Apaman la nga adda maysa a lawas na a naggapo sadi ili na, ket nainindua a nagsuraten ken ina na nga inulit-ulitna ti kalikagom na nga agsardengen nga agadal, ta agawiden a mapan agbannog. Ni ina na sinubalitanna nga aganos, ta uray no bachilier en artes laeng ti maala na, ta nakaladladingit ti mangbaybay-a kadagiti pagpagbasaan kalpasan ti uppat a tawen a panagbusbusbos ken ado a rigat a linaklak-amda nga agpadpada.
¿'Ania ngata aya ti nagtaudan ti gura ni Penitente iti panagadal, idinto ta iso ti maysa kadagiti kagagagtan iti agdindinamag a kolejio ni Padre Valerio sadi Tanawan? Ni Penitente, kunada nga iso ti maysa kadagiti kalaingan a latinista ken kaimbagan a makiergo, maysa kadagiti makaammo a mangkulkol wenno mangsurot kadagiti banbanag a nalaka wenno narigat; dagiti kakailian na kunada nga iso ti kalalaingan, ket ti kura, maipanggep iti kasdi a damag na, pagbalbalinennan a pilibustero, tanda a napatak a iso saan nga ang-ang ken awanan iti kababaelan. Dagiti gagayyem na dida maawatan no ania ti pagayatan na nga agawid ken mang baybay-a iti panagadal na: awan ar-armen na, di met agsugal, apaman la ta ammuna ti kungkiang ket pasaray met tumugaw iti rebesino; dina patpatien dagiti patpatigmaan dagiti praile, pagang-angawanna ti pagbasaan a “Tandang Basio”, agsursurukan iti pirak, nataraki ti aruat na, ket nupay kasta, awan ayat na a mapan agadal ket karimenna a kitaen dagiti pagpagbasaan.
Iti Rangtay ti Espania, rangtay a ti la nagan na a Espania, ta uray pay dagiti lanlandok a naikapet naggapuda iti sabali a daga, nadapunna ti kasla katiddag ti libot nga agtutubo a mapan sadi Intramuros ka dagiti kolkolejio a pagadalanda. Addada nakakawes iti aruat dagiti taga Europa, nakarting ti pannagna da, ado dagiti pagpagbasaan ken kukuaderno a bi-
