Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/124

This page has been validated.


110
TI PILIBUSTERISMO


nalaka a mailawlawag, saan la a gapo ta ti Pisika, maysa a sirib a bunga dagiti padpadas, naminpinsan a patubo ti paliiw, idinto a ti paglaingan na, isuda dagiti sirsirib maipapan iti Pilosopia, dagitay bin-ig a panpanunot, saan a maiggaman, no di pay ket gapo ta iso, kas naimbag a dominiko, naayat iti pakaidayawan ti gimong da, ket saan a mabalin nga ayaten ti maysa a pagsiriban a saan a paglaingan ti uray la no maysa kadagiti kakabsat na—iso ti umuna a saan a mamatpati iti Kimika ni Santo Tomas — pagsiriban a nakagun-udanda iti saan a bassit a nakaidaydayawan dagiti gimgimong a kabusor da, kuna ket di, kasalsalisal da.

Iso daytoy ti mangisuro nga iti daydi a bigat, kalpasan ti pannakabasa ti lista, inna leksionen iti bin-ig a inpaulo, nga awan pagtigtigkulan, dagiti ado kadagiti kaad-adalan na. Dagiti ponograpo agunida, dagiti dadduma, naimbag, ket dagiti sabsabali, dakes, addada agmutal, agsisinnuruda nga aggaarasaas. Ti makaleksion a saan nga agtigkol makagun-od iti maysa a raya buena (nasayaat a uged), ket dagiti agtigkol iti nasurok a tallo, maikkanda iti maysa a raya mala (dakes a uged).

Maysa nga agtutubo a nalukmeg, kasla agruprupa a sugel ket natibtibker la dagiti bubuok na a kasla bubuok ti gisigis, nagsuyaab iti uray la nagsina dagiti sasangyan na, ket inyunnatna dagiti taktakiagna, a kasla itay adda agid-idda nakita daydi mangisursuro, ket kinayatna a kinigtot.

¡Oy! sika, mannaturog, ¡aba!, ¿kosa? Sadot pay; nalabit, saan mo nga ammo ti leksyon, ¿ja?

Ni Padre Millon saan na la a birbirngasen dagiti amin nga agad-adal, kas naimbag a praile, ngem inna pay ida kasasao iti sao ti kastila a dakes, kadawyan toy a natawidna iti daydi mangisursuro iti Canones. No daydi Reberendo a praile kayatna, iti kasdi nga aramid na, nga idadanes dagiti kaadadalan na, wenno dagiti sagrado a bilbilin dagiti Konkonsilio, maysa a banag a saan pay a nalawlawagan, numan pay ado dagiti nasasaon maipapan iti dayta.

Daydi a sinao na, saan na a pinagluksaw dagiti agad-adal, ngem pinaragsakna ket ida, ket aduda dagiti nagkatawa; inaldaw daydi a maaramid. Nupay kasta, daydi mannaturog saan a nagkatawa; timmakder a dagos, linidlidna dagiti matmatana, ket, kasla ket no adda maysa a makinan a nangpuligos iti ponograpo, rinugyanna a kinuna:

—“Managan “espejo” ti amin a rupa (superficie) a nalinis, nairanta a mamataod, babaen ti ibabales ti lawag, kadagiti ladladawan dagiti maikabil iti sango dayta a rupa; ga-