Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/133

This page has been validated.


XIV


MAYSA A BALAY DAGITI AGAD-ADAL


Maikari a sarungkaran ti balay a pagyanan ni Makaraig. Dakkel, nalawa, adda dua nga enlresuelo na a narejasan iti nataraki, arig na ti maysa a Kolejio iti bigbigat ket manipod iti maikasangapulo nga uras kasla kiniwar a binugbog. Iti bayat ti panagay-ayam dagiti agad-adal nga agyan sadiay; manipod no sumbrek datao iti nalawa a ruangan ingga na iti dumanon datao iti ngato, kasta unay ti katawa, ragsak ken garaw. Addada agtutubo a nakaaruat iti pagan-anay iti ba­ lay, nga agsisipa, addada mangwatwatwat kadagiti pagbalinenda a sinan trapesio; iti yan ti agdan addada walo wenno siam nga aggaarnis, adda nakabaston, adda nakapika, adda nakaiggem iti kawit, ken silo, ngem kaaduan na ti saan da nga agpipinnasakit; ket ti agsagaba iti iso amin, iso ti bukot ti insik nga adda iti yan ti agdan, nga aglaklako kadagiti kankankanen ken sabsabali pay a makmakan a makassasakit iti tian. Ado nga ububbing ti manglawlaw kenkuana, guyudenda ti buok na a siwawakray (7) ket nakusukuson, rabsutenda kenkuana ti maysa a kankanen, tawaranda, ket ti la inda maar-aramid a pannuron kenkuana. Ti insik agpukkaw, agsapata ket sublianna ti agsapata kadagiti amin a pagsasao nga ammuna bassit, pati pay iti bukod na, aginsasangit, agkatawa, umararaw, pasayaatenna ti rupa na, no awan magapo ti panangpadakes na, wenno padaksenna, no awan pagmamaayan ti nasayaat.

—!A, malo esi!—Bo kosiesia—No kilistiano—Uste limonio —!Salamajel—jtusu, tusu!, kdmpy.(8)

!Piff, paff! jawan ania man! Tumaliaw a siisem; no ti la bukot na ti inamalo, ituluyna ti aglako a kas la saan a naan-ano, ket isuna la nga inna ipukkaw:—!No jugalo eh? no jugalo!, ngem no ti iga-o a yan dagiti laklako na ti pag-
__________

7 Ka dagidi nga al-aldaw, dagiti in-insik makiskisan ti lawlaw ti ulo da, ket iti tuktok matedda ti atiddag a buok da a masallapid. Sada la agpukisen a kas ka data idi nagballigi daydi gulo nga inpanguluan daydi Dr. Sun Yat sen. idi 1912.

8 A, dakes ni dayta! Awan konsiensia na. Saan a kristiano — Sika, sairo ka. Salbaje! tusu, tusu! kdmpy.

— 119 —