Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/148

This page has been validated.


134

TI PILIBUSTERISMO

—Dagiti turturay nabuangayda gapo iti pagimbagan dagiti il-ili. Ket tapno masungputda, kas maikanatad, ti nakaibuangayan da, masapol a surutenda ti ipatuldo dagiti umili, nga isuda ti nangruna a makaammo kadagiti masapsapol da.

—Dagiti mamukel iti Turay, makipagilida met, ket isuda ti nangruna nga addaan iti ammo.

—Wen, ngem gapo ta tattao da met, agriruda, ket saan da a rebbeng a di ipangag ti pamanunutan dagiti dadduma.

—Masapol nga agtalek datao ka dakuada: isuda inda itden amin.

—Adda maysa a pagsasao ti kastila a kunana: ti di agsangit saan da a pasusuen. Ti saan a dawaten, saan a maited.

—Saan!—insungbat daydi abogado, a nagkatawa iti nalais;—iti Turay maaramid ti baliktad dagita a sasao. . .

Ngem dinagusna ti nagsardeng a kas la itay ado unaven ti inna insao, ket kinayatna nga inagasan ti kurang ti annadna.

—Ti Turay intedna kadatayo dagiti banbanag a saan tay a dinawdawat, ket ditay met nabalin kuma a dinawat. . . ta ti panagdawat. . . ti panagdawat kayatna a sawen nga adda agkurang, ket iti kasta, saan na a tungpalen ti annong na. . . ti panangisingasing kenkuana iti maysa a banag, ti panagpanagem a mangiturong kenkuana, saanen ti panangsalungasing, kayatna a sawen a mabalin nga agriro, ket nasaok kadakayon, a dagita a panangipagpagarop dadaelenda ti kaadda dagiti mangiturturay iti sabali a daga. . . Dagiti kaaduan saan da nga ammo daytoy ket dagiti agtutubo nga agadardarakudok laeng, saan da met nga ammo, saan da a maawatan, saan da a kayat nga awaten ti kinadakes ti panagdawat. . . ti makadadael a bagas dayta a sao. . .

—Pammakawananyo,—insengngat ni Isagani, a nasukit kadagiti sasao kenkuana daydi abogado;—no ti maysa nga Hi aramatenna dagiti pampamuspusan a ipalubos ti linteg a pagdawat iti maysa a banag iti Turay, gapo ta pagarupenna a dayta a Turay, naimbag ket sidadaan met a mangipaay ken­ kuana iti maysa nga imbag, ket ti kastoy nga aramid saan na a rebbeng a tagidaksen, ngem rebbengna ket di a paragsaken: ti ina iso ti pagdawatan, saan a ti agsiuman. Ti Turay, iti awan pay padas na a panangipagarop ko, saan a maysa a pavsua a makitana amin a di mangan-ano, pati pay ti kasakbayan, ket uray pay kuma no kasta, saan na a rebbeng ti masaktan, ta addayta man pay ti simbaan nga awan sabali nga aramidna no di dawat a dawat ken Apo Mugna ( iso a makakita ken