Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/154

This page has been validated.


XVI


AS-ASOG TI MAYSA NGA INSIK


Iti rabii daydi met la a sabado, ni insik Quiroga a sitatarigagay nga adda kuma met konsul da nga insik, nagpapangrabii iti ngato ti dakkel a basar na, iti lansangan a Escolta. Aduda dagiti timmabuno iti daydi a rambak; praile, agan-annong, sosoldado, agtagtagilako, amin dagiti suksuki na, kaskasugpon ken mangan-anak kenkuana, addada amin sadiay a masarakan; ti tienda na, iso ti agited kadagiti kukura ken konkonbento iti amin a masapol da, pautanganna amin nga agan-annong, adda ubbing na a matalek, natudio ken naalibtak. Dagiti pay praile saan da a mabain nga mapan agpalpalned iti ado nga uras iti tienda na, uray iti makita dagiti tattao, uray kadagiti nalmeng a silsiled iti uneg, ti naimas a pannakian-andingay. . .

Iti daydi, ngad, a rabii, ti salas nakadatdatlag ti buyana. Napunno iti praile kada agan-annong, a nakatugaw ka­ dagiti palpalangka a Biena ken babassit a bangbangko a kayo a nangisit, a marmol ti tugawan da, a naggapo sadi Kanton, linawlawda dagiti babassit a lamlamisaan a kuadrado, aggaayamda iti tresilio wenno agsasaritada, a raniagan ida dagiti nalawag a silsilaw dagiti nadorado a pagsilsilawan wenno dagiti nakapoy a silsilaw dagiti parparol ti insik a nakasaysayaat ti pannaka-ramen da kadagiti atitiddog a borborlas a seda. Kadagiti diddiding addada a naglalaok iti kasta unay dagiti naipinpinta a langlangalang, natalna ken bumalbag, aramid sadi Kanton ken Hongkong, ken dagiti nakalablabbasit a ladladawan dagiti babbai, babbai a nganngani siuuyos, Kristo a rupa ti babai, “Ti Ipapatay ti Nasingpet” ken “Ti Ipapatay ti Managbasol, ” dagitoy, aramid dagiti judio sadi Alemania nga inda ilako kadagiti il-ili a romanista. Saan da nga agkurang sadiay dagiti es-estampa ti insik, a nalabbasit ti papel da, a pakakitaan iti maysa a lalaki a na­ katugaw, ti langana, naraem ken natalna, ket ti rupa na makais-isem; iti likudan na, adda nakatakder ti ubing na, nalaad, nakaar-ariek, kasla sairo, nakaam-ames, nakaigam iti maysa a duros a ti murdong na, akaba ket makasugat; ka­ dagiti indio, adda agkuna nga iso ni Mahoma; dagiti daddu-

— 140 —