- 143
—Wen,—insungbat ni don Timoteo.—jNgem ti rigat ko a nanggun-od iti dayta a bilin! Sa ket makabulan pay ti palabasen, santo maipatungpal, inggana iti dumteng ti kuaresma; mabalin nga adda agsangpet a sabali a galbanisado. . . kinayatko kuma no dagdagos a naipatungpal, ngem. . . Ket maysa pay, eania ti igatang da kaniak dagiti akinbalay kadagita, no bin-igda amin a napanglaw?
—Wen, ngem mabalinyo a gatangen dagiti balbalay da iti uray no mano latta. . .
—Sa paibabawi ti bilin, sa isubli nga ilako dagiti bal balay iti mamindua ti inkay inggatang. . . !Dayta ti nasayaat a negosio!
Ni Simoun immisem iti isem na a nalamiis, ket gapo ta makitana nga agturong kenkuana ni insik Quiroga, binayanna dagidi naasog nga agtagtagilako ket inna kinablaawan daydi nganngani agkonsul. Toy, apaman a inna nakita, napukaw ti ragsak ti rupa na, tinuladna ti langa dagidi agtag tagilako, ket nagkurno iti nauneg.
Ni insik Quiroga pagraemanna unay daydi joyero, saan la a gapo ta ammuna a baknang unay, no di pay ket gapo iti mayar-arasaas a panaggayyem da unay iti Kapitan Jene ra!. Kunkunada a ni Simoun abuluyanna ti panagem daydi insik, mayat nga adda maikabil a konsul dagiti in-insik, ket maysa a pagiwarnak a mangkagura kadagitoy, inna pay pinasagidan kadagiti sasao a di unay nalawag ken agsasaganad a tultuldek, iti naminsan a nakisinnungbat iti sabali a pa giwarnak a mangisaksakit kadagiti lallaki a nagbuok iti atiddag. Dagiti tattao a naannad unay inda met inayon iti baet dagiti kidkidday ken sasao a magupedguped a ni Eminensia a Nangisit inna ibalbalakad iti Jeneral nga aramatenna da giti in-insik a pangimameg iti napinget a kinadayag dagiti pilipino.
—Tapno kanayon a situtudio a paiturayan ti maysa nga ili,—kinunana,—awan kas ti panangibabain ken panangidadanes kenkuana iti sangwanan dagiti matmata na met laeng.
Saan a nabayag, adda kanito a nagparang.
Dagiti gimgimong dagiti memestiso ken dagiti naturales kanayon la nga agsisinniimda ket inda ibubos ti narayray a pigsa ken alibtak da kadagiti in-innimon ken kinaawan ti talentalek. Naminsan nga aldaw, a madama ti misa, ti gobernadorsilio dagiti naturales, nga agtugaw iti makanawan, ket napalalo a kuttong na, inna inparabaw ti maysa a sakana iti maysa, a kas kadawyan, awan an-ania, nonchalant, tapno makuna a kasla nalukmeg dagiti lupluppo na ken tapno