Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/160

This page has been validated.


146

TI PILIBUSTERISMO


kaay-ayo na unay; ngem daydi babai, nga adadda pay ti lailo na, kinunana a kayatna ida a tallo, ket inna ida inbati. Ni Simoun nagpagaak.

!A, siniolia! tmia pelilo, mia luinalo!— (A, apo! napukawakon, narbaakonl)—yik-ikkis daydi insik, a inna pagdindinnanugen iti nainayad dagiti babassit a im-ima na. Daydi joyero intuluyna ti nagkatawa.

!Juu! malo jenti, sigulo no siniola bilalelo! — (Jun! dakes a tao, nalabit saan a pudno a “siniura!) — intuloy daydi insik, a inwingiwingna a siluluksaw ti ulo na.—?Kosa? no tiene biliguensa, mas ke mia chino, mia siempile jenti. !A! fsigulo no siniola bilalelo; sigalela tiene mas biliguensa! (Ania? awan bain na, uray ket no insikak laeng, tao-ak met. A! nalabit saan a pudno a “siniura”; ti sigarrera adadda nga adda bain na!)

—Natiliwdakayon, natiliwdakayon,—kunkuna ni Siinoun, a inyang-angawna a sinipatsipat ti buksit ti insik.

Y tolo mundo pile pilestalo y no pagalo, ?kosa ese? (Ket amin a tao a umay umutang ket saan nga agbayad ania dayta?) —ket nagbilang kadagiti ramramay na a nakaat-atiddog dagiti kukkuko da,—impilealo, opisia, tinienti, sulalo, la, sinio Si­moun, mia pelilo, mia japay! (empleado, opisial, teniente, soldado, a, apo Simoun, napukawakon, narbaakon! japayakon!)

—Ala, dikay unay agas-asog, — kinuna ni Simoun;—inispalkayo kadagiti ado nga op-opisial nga agdawdawat kadakayo iti pirak. . . Innak ida pinautangan tapno saan dakayo a ringringguren, ket idinto nga ammukon a didak mabalin a bayadan...

Pelo, sinio Simoun, suya pilesta opisina, mia pilesta muje, siniola, malinelo, tolo mundo. . . (Ngem, apo Simoun, dakayo, dagiti laeng op-opisial ti pautangan yo, siak pautangak dagiti babbai, dagiti “sisiniura,” dagiti marinero, amin a tattao. . .)

—!Ala, ala, masingiryunto ida!

?Mia kobalalo? !A sigulo suya no sabe! !Kuando pelilo ne juego nunka pagalo! Mueno suya tiene konsu, puele obiliga, mia no tiene. . . (Siak ti makasingir? A, nalabit dakayo diyo ammo! No naabak iti sugal, uray kaano saan nga ag­ bayad! Naimbagkayo, ta adda konsul yo, mabalinyo a piliten, siak awan. ..)

Ni Simoun sipapanunot.

—Denggenyo, insik Quiroga,—kinunana, a kas la sabaliti yan ti nakem na:—siak ti makaammo a mangsingir ka da-