168
sarita; mangngeg dagiti naragsak a timtimek da ken natbag
a pagpagaak da. Iti ad-adayo bassit, adda dua a kadete a nagsullat iti dalan ta makisarsarita iti maysa nga agtagtagilako a
sikakamiseta latta; ni Placido Penitente nagturong a mangdalapos ka dakuada, ket dagidi kadete, idi makitada ti dakes
a gandat daydi bumaro, sa pay ket nairana a nasayaat idi ti
ulo da, naglisida a siaannad. Ni Placido kadagidi a kakanito,
nagpagunggan, binungon ti amok, a kuna dagiti makaammo iti sao ti malayo.
Ni Placido, idi ta umas-asideg iti balay na—balay ti may sa nga agpanpanday, iso a pagyananna—ikalkalikagumna nga ur-urnusen dagiti panpanunot na ken tintinungen ti nakemna. Agawiden sadi ili na, na bumales, tapno maipakitana kadagiti praile a saan a mabalin a pagsasawan, nga awan balesna, ti maysa a bumaro, ket di met mabalin a pagang-angawan. Panpanunutenna a dagdagusenna a suratan ni ina na, Kabesang Andang, ta ipakaammuna ti naaramid ket ibagana metten a nagrikepdan kan kuma nga ingga na iti ingga na dagiti pagad-adalan, ta numan pay adda ti Ateneo dagiti jesuita a mabalinna a pagadalan iti daydi a tawen, nalabit a saan a ipalubos dagiti dominiko ti yaakar na, ket uray pay no magun-udna, iti sumuno a tawen, agsublinto man met laengen iti Unibersidad.
—Kunada a saan mi nga ammo ti bumales!—kunkunana;—!di ket agbettak ti salit, ta kitaen!
Ngem ni Placido saan na nga at-atapen ti adda nga agururay kenkuana iti balay ti agpanpanday.
Ni Kabesang Andang sangsangpetna a naggapo sadi Batangas, ket umay aggatgatang, umayna sarungkaran ti anakna, ken ikkan iti pirak, pindang a ugsa ken panio a seda.
Idi nalpas dagiti umuna a panagkabkablaaw, daydi nakakaasi a babai, a nanipod idi damo, nadlawna ti naliday a panagkitkita ti anak na, saan a nakateppelen ket inrugina ti nagsaludsod. Idi damo na, ni Kabesang Andang inpapanna a sikap laeng ti anak na, immisem ket pinagtalnana, nga inna inpalpalagip dagiti rigrigat na, dagiti panagtepteppel na kdmpy., ket sinaritana ti anak ni Kapitana Simona, a gapo ta simbrek iti Seminario, no adda sadi ili da, kas met la maysa nga obispo: jni Kapitana Simona ibilbilangnan ti bagi na nga Ina ti Dios, wen, nalawag, a ta ti anak na agbalinen ket a maysa a Jesukristo!
—No agpadi ti anak na,—kinuna ni Kabesang Andang,— ni ina na saan nanto a bayadanen ti utang na ka datayo. . . Jasinunto ngad ti mangsingir kenkuana?
