Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/194

This page has been validated.


180
TI PILIBUSTERISMO


itoy a gimong, maymaysa laeng ti masapol a mediko, ket toy a maysa, saan a mabalin a iso ket din. Kasta met a naikabil a bokal ti Junta Central de Vacuna, a binukel ti tallo a medi­ko ken pito a saan, kadagitoy, maibilang ti arsobispo, ken dagiti tallo a probinsial dagiti praile: nagermano kadagiti ado a kopradia ken archikopradia, ket, kas nakitatayon, bokal ponente pay ti Comision Superior de Instruction Primaria, a saan a masansan nga adda aramid na, amin dagitoy aglablabesdan a gapo tapno dagiti pagpagiwarnak inda bungunen kadagiti ado a pangnagnagan, uray no agbaniaga wenno agbaeng laeng.

Numnan pay kasano a kaado dagiti sasaad na, ni don Custodio saan ket a maysa kadagiti maturog, no adda purok, a isuna la ta sumurutda iti kaaduan, a kas kadagiti diputado a natakrot ken nasadot. Maisupadi kadagiti ado nga ar-ari sadi Europa a managnaganan “ari sadi Jerusalem,” ni don Custodio ipakitana ti dayag na ket pespesenna nga agpayso ingga na iti mabalin, palausanna unay a pagmuraregen dagiti kidkiday na, pagbangagenna ti timek na, aguyek no agsao, ket mamin-ado a bukbukudanna amin ti purok, ta agsaritan no kua, wenno mangiparang iti maysa a gakat, wenno supiatenna ti gakat ti maysa a kaduana a kayatna a kasango. Nupay saan pay a naglabes a uppat a pulo dagiti tawtawenna, sasawenna ti panagaramid a natanang, ti panaguray a maluuman dagiti breva, (umuna a bungbunga ti Igos') Sa­ na inayon iti nainayad,!melon!, ti panagpanunot a nalaing, ti panagannad, ti pannakasapol a mangammo iti Hi, ta dagiti kaskasasaad ti indio, ti naimbag a damag ti nagan a kastila, ta umuna pay a kakastila da, ti relijion, ken no ania, ania pay. Ingga na ita malagipda pay laeng sadi Manila ti maysa a bitlana idi immuna unay a pannakaigakat ti pagsilawan nga agsegden iti petroleo, a maisukat iti daydi kadaanan nga agsegden iti lana ti niog: iti daydi, saan na a nakita ti ipapatay ti panagaramid iti lana, no di laeng ti pagimbagan ti maysa a konsejal,—ta ni don Custodio adayo ti makitana—ket siminupiat, a inna inpakat amin nga aweng nga agtaod iti ngiwatna, ket kinunana a masapa unay a panangaramat iti daydi a kita ti silaw, ket inpadlesna nga adudanto dagiti maar-aramid a dakes iti pagilian. Saan met a basbassit ti panagdinamag ti isusupiat na iti inda kuma panangtapat iti maysa a gobernador iti kasakbayan ti aldaw a ipapanaw na: ni don Custodio, ta adda bassit gura na, maipanggep iti dimi malagipen no ania a nakapabainan na, inammuna nga inpasukib nga ania la ket ta ti bituen a sumangpet, kabusor a napinget ti puma-