Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/200

This page has been validated.


186

TI PILIBUSTERISMO


sada pay nakita a pimmigsa ti bilcg da, pinaipanda iti inar-arroba a tsokolate, a pinaisubli ni saan a magantang a don Custodio, ket ni Ben-Zayb dinagdagusna nga inpada ken Epaminondas18. Kct nupay kasta, daydi baro nga Epaminondas aramatenna met ti batarag, no makapungtot, ket inna pay ipatpatigmaan!

Kadagidi nga al-aldaw, dagiti praile, iti buteng da nga inna ikalikagom ti pannakaipalubos ti dawat dagiti agad-adal, inda manen rigrigalaon, ket iti daydi malem a intay ken­ kuana pannakakita, napalalo a danag na, ta maisarsaraken ti damag na a naalibtak. Nasurok a sangapulo ket lima nga al-aldawen nga adda iti biang na ti espediente, ket iti daydi a bigat, daydi mangato nga agturay, kalpasan ti panangidaydayaw na iti alibtak na, sinaludsudna kenkuana no ania ti inna ikalikagom. Ni don Custodio simmungbat a siraranga iti di maaw-awatan, ket inpaawatna a nalpasnan: daydi nangato nga agturay immisem, ket ita, daydi nga isem iso li mangted iti tuok na ken kasla mangkamkamat kenkuana.

Kas nasaumin, suyaab a suyaab. Iti maysa kadagiti a panagsuysuyaab na, idi ta inna ibukirad dagiti matmatana ken pagtangepen met ti ngiwat na, nakitana ti atiddag a intar dagiti karkartapasio a nalabaga, a naurnos ti pannakaikabil da iti nagpaiduma iti sayaat a estante a ballatinaw: iti bukot ti tumanggal maysa, mabasa dagiti dadakkel a letletra a naisurat: GAKGAKAT.

Iti nabiit, nalipatanna dagiti dandanag na ken dagiti kinnikinni ni Pepay, ta inna linagip nga amin daydi naglaon iti estante nagtaod iti nalaing a ulo na kadagiti kakanito nga isisiplot ti nasayaat a talukatik! jNagado a buddong na a panpanunot, nagado a nauneg a panpanunot, nagado a pampamuspusan a makaispal iti kinakakaasi dagiti pilipino! Saan nga agduadua a ti lagip na ken ti panagyaman ti ili saandanto a mapukaw!

Kas maysa a lakay dunggiar a makasarak iti binubuuten a balkot dagiti sursurat a inaarem, ni don Custodio timmakder ket inasitganno ti estante. Ti umuna a kartapasio, nabengbeng, nabussog, napunno; ti adda a naisurat iti bu­ kot na, kastoy: GAKGAKAT A SIGAGAKAT.

—Saan! — indayamudumna; — addada nasayaat unay a banbanag, ngem masapol ti maysa a tawen a panangbasa ma­ nen ka dakuada.

Ti maikadua, nabengbeng met, nasuratan iti GAKGA­ KAT A MAAD-ADAL.
__________

18 Agdindinamag a Jeneral a taga Tebas.