Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/205

This page has been validated.


191
TATTAO SADI MANILA


!Puf! Iso nagyan sadi Paris, ngem saan na a pinayat ti arubayan ti uray maysa la a pagbuyaan sadiay; !ni Apo Dios ti mangispal kenkuana!

Ngem aduda met dagiti mangayat iti opereta pransesa. Dagiti op-opisyal ti Ejercito (Army) ken Armada (Navy), kadakuada dagiti ayudante ti Jeneral, dagiti empleado ken ado a dadakkel a tattao sigagagarda a makananam iti kinalinis ti sao ti pranses nga agruar iti ngiwat dagiti babbai a pudpudno a parisienne (babai a taga Paris) mainayunda kadakuada dagiti nagbanbaniaga a naglugan kadagiti bapbapor ti M. M. (Mensajerias Maritimas) ket nakatiliwda iti sangkabassit a sao ti pranses iti bayat ti inda panagbaniaga, dagiti nakapan sadi Paris ken amin dagiti mayat a makuna nga ilustrado (addaan sursuro). Nabingay, ngarod, dagiti taga Manila iti dua a gunglo; addada mayat iti opereta ket addada madi, dagitoy naudi tinimpuyugan ida dagiti babbaket, dagiti babbai a naimon ken naannad iti ayat dagiti assawa da, ken dagiti pay adda nobio da; ngem dagiti siwawaya ken dagiti nalalapsat napalalo met unay a panangisakit da iti opereta. Nagsasabat dagiti sursurat a kasta unay, dagiti panagapan-apan, ado a sasao, adda naaramid a purok, kinkinnalbit, sussusik; nasasao pati pay ti yaalsa dagiti indio, ti kinamayyet, dagiti pulpuli a nababbaba ken nangatngato, ti naimbag a nagan ken ado a minamauyong, ket kalpasan dagiti ado a sutsutsot ken tantanuttot, naited met la ti palubos, ket ni Padre Salvi nangipaulog iti maysa a pastoral (Surat ti Obispo) nga awan nangbasa no di laeng ti korrektor ti imprenta. Nasasao nga ti Jeneral nagringgurda iti Kondesa; no toy napan nagyan kadagiti balbalay a pagraragsakan; no ti Jeneral malukluksaw; no ti Konsul pranses; no adda naited a regalo, kdmpy., ket ado a nagnagan dagiti natagtagaintam, ti nagan ni insik Quiroga, ti nagan ni Simoun ket agraman pay dagiti nagna­ gan dagiti ado nga aktris. Yaman pay itoy nakibor a pakauna, nariing ti gagar da­ giti tattao, ket nanipod pay iti aldaw a kasakbayan ti panagipabuya, nga iso ti idadateng dagiti artista, awan sabali a masasao no di ti ipapan panagbuya iti umuna a maiparuar. Na­ nipod idi nagparang dagiti pikpiket a nalabbaga a nangipakdaar iti Les Cloches de Corneville, dagiti nangabak nagsagana da a mangrambak iti panagballigi da. Kadagiti dadduma nga op-opisina, saan a ti agbasa kadagiti pagpagiwarnak wenno agsasarita ti kuen da, a pagpalpalnedanda iti kanito, no di ket ti agbasa iti pakasaritaan ti maipabuya, kadagiti babassit a nobnobela a sao ti pranses, ket ado pay dagiti mapan