Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/210

This page has been validated.


196

TI PILIBUSTERISMO


dumsaag ita lugan, nalaing a mangagas kadagiti saksakit dagiti ububbing, iso ti gapo na a naganenda iti Herodes. . . Dayta, iso ni bankero L. nga awan la ti sabali nga ammo na a sasawen no di dagiti kinkinabaknang na ken ti buslot na . . . ni dumadaniw a M., a kankanayon a dagiti bitbituen ken ti adda iti labcs daydiay ti inna sasawen. . . Addaydiay ni napintas nga asawa ni N, a masansan a sarsaraken ni Padre Q., iso a mapan a kasla mangsarungkar iti lalaki, no daytay isuna pay met nga awan iti balayda... ni agtagtagilako a judio P. nga idi simmangpet, sangsangaribo a pisos ti puunan na ket ita, riniwriwriw dagiti kukkukua nan. . . Daydiay nagiming iti atiddag iso ni mediko R, nga adadda a bimmaknang gapo iti panagpataod na iti masakit ngem iti inna panangagas.

—?Mamataod iti masakit?

—Wen, iti inna panagamiris kadagiti maala a soldado . . . Ikitaem! Dayta nakarangranga nga apo a kasta unay nagtaraki ti aruat na, saan a mediko, ngem homeopata sui gene­ris, naminpinsan a mamati iti similia similibus. . . Dayta bumaro a kapitan ti kabalieria a kinakuyugna iso ti ipadpadumana unay kadagiti kaad-adalan na. . . Dayta nagaruat iti puraw a napatingig ti kallugong na, iso ni empleado S, a ti annuruten na iso ti saan na a panagdayaw uray inton kaano, ket no adda la makitana a kallugong iti ulo ti sabali, dina ammo ti kukuen na iti pungtot; kunada nga aramidenna ti kasta, tapno mapukawan dagiti aleman nga agar-aramid iti kallugong. . . Dayta sumangpet ita a nangikuyog iti asawa kada annak na, iso ni nabaknang unay nga agtagtagilako C, a nasurok a sangagasot a ribo a pisos ti pastreken na. . . . ngem ania ti kunam no ibagak kenka nga adda pay la utang na kaniak a uppat a pisos, lima a sikapat ket sikawalo ket dua? Ngem, si asino ti mangsingir iti maysa a bimmakbaknangan a kas kenkuana?

—Adda utang na kadakayo dayta a baknang?

—Wen! naminsan nga aldaw inispalko iti maysa a dakkel a pakarikutan; maysa nga aldaw ti biernes, maikapito ket gudua nga uras iti bigat; malagipko pay laeng, saanak pay a namigat idi. . . Dayta babai a sarsarunuen ti maysa a baket, iso ni agdindinamag a Pepay, a bailarina. . . ita, saan nga agsalsalan nanipod idi inparit. . . ti maysa a lalaki a romanista unay ket gayyem ko met unay. . . Addaydiay ni dunggial a Z; nalabit inna manen ar-ariten ni Pepay a pagsublien nga agsala. Naimbag a tao, gayyem ko unay; maymaysa la ti kinadakes na: mestiso—insik ket inna ket pagbalbalinen ti bagi