Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/219

This page has been validated.


205
TI BUYAEN

Kaingatngato ti telon, ket ti naragsak a bunggoy dagiti agtaltalon sadi Corneville iso ti nagparang kadagiti matmatana, naabbungan dagiti ul-uloda iti uklap (gorra) a kapas ket nakasuekos dagiti saksakada iti nabantot a kayo. Dagiti babbai, innem wenno pito da, nasayaat ti pannakapalabaga dagiti bibbibig ken pingpingping da, kadagiti matmatada adda naipalwlaw a nangisit tapno manayunan ti raniagda, ipakpakitada dagiti taktakiag da a napudaw, dagiti ramramay da a napunno iti brilyante ken dagiti butbutoy da a nagbukel a kasla tinubtubay. Ket idi ta inda idaydayyeng ti sao dagiti normando nga allez, marchez! allez marchez!, inda met isisman dagiti agar-arem kadakuada a nagtugaw kadagiti butbutaka, iti kasta unay naglabes a kinagarampang, ta ni don Custodio, kalpasan ti panangsirpat na iti palko ni Pepay, tapno inna mapennek a saan a kasdi ti aramidna iti sabali nga agar-arem, inna insurat daydi a kinaalas iti pagsursuratanna, ket tapno adadda ti inna pannakapnek, inbabana bassit ti ulona tapno inna masirip no dagiti aktris inda pay ipakpakita dagiti tumtumengda.

— !O, dagitoy pransesa!—indayamudumna, idi ta sabali a banag a nangatngato ti simmiplot iti ulona, ket agidildilig ken agigakgakat.

Quoi v’la tous les Cancans d’la s’maine!. . . — indaniw ni Gertrude, maysa a nakalaplapsat a babai, a pinaludipanna iti makaawis ti Kapitan Jeneral.

—(Adda kankan!—kinunana ni Tadeo, iso a nakaala iti umuna a gungguna iti pagadalan iti sao ti pranses ket natiliwna daydi a sao.—Makaraig, salaenda ti kankan!

Ket pinagrisirisna a siraragsak dagiti im-imana.

Ni Tadeo, nanipod idi naingato ti telon, saan a ti musika ti ibibiangna, awan sabali a sapsapulenna no di ti naalas, ti narugit, ti dakes, kadagiti gargaraw ken ar-aruaten, ket iti sangkabassit a sao ti pranses nga ammuna, inyallingagna a nalaing dagiti laplapayagna, tapno matiliwna dagiti narugit a sasao, a kasta unay ngamin a panangiwarwarragawag dagiti nainget a Sensor sadi ilina.

Ni Sandoval, nga agkunkuna a makaammo met iti sao ti pranses, nagbalin a kasla interprete dagiti gagayyem na. Ammuna, a kas pannakaammo ni Tadeo, ngem tulungan ti pakasaritaan ti maipabuya nga inpablaak dagiti pagpagiwarnak ket ti dadduma anayanen ti putar na.

—Wen,—kinunana,—salaenda ti kankan, ket iso ti mangidadaulo.