Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/226

This page has been validated.


212

TI PILIBUATERISMO

—Ket, nupay kasta, nakitak itay malem a nakisarsarita ken Mr. Jouyl—kinuna ti maysa.

—Ket inikkanna iti ukkor (koliar) ti maysa kadagiti aktris. . .

—?Asino kadakuada?—sinaludsod dagiti sumagmamano a babbai a naunton.

—!Daytay kapintasan ka dakuada amin, daytay sipsiputan ti Kapitan Jeneral!

Nagkikinnitada iti adda kayat na a sawen, nagkikinniddayda, adda immasog a nangipakita iti duadua na, adda nangipadlaw iti yaannamong na, aduda dagiti naibbatan a sasao a guped-guped.

—Tultuladenna ni Montekristo,—kinuna ti maysa a babai a mangipaspasindayag iti kinalaing na nga agbasa.

—Wenno Proveedor de la Real Casa!—innayon daydi agar-arem, a pagimunannan ni Simoun.

Iti palko dagiti agad-adal nagbatida da Pekson, Sando­ val ken Isagani. Ni Tadeo napanna sinarsaritaan ni don Custodio nga inbagabaga dagiti gakgakat na a kaay-ayuna unay, ket ni Makaraig napan nakisarita ken Pepay.

—Awan, kas nasaok kadakayon, gayyem Isagani,—kun­ kuna ni Sandoval nga aggarawgaraw ket pagbalbalinenna a naimas unay ti timek na, tapno dagiti babbalasang iti dumna a palko, nga annak daydi baknang a nakautang ken Tadeo, inda mangngegan:—awan, ti sao ti pranses awanan iti nabaknang nga aweng ken iti naruay ken nasayaat unay a panagguurnos ti sao ti kastila. Diak maisip, diak mautob, diak magaw-at a panunuten no kasano da dagiti bumibitla a pran­ ses ket pagduaduaak no addada timmauden wenno addanto tumaod a pudpudno a bumibitla. Ta saantay a pagpadaen ti sao a bumibitla ken ti sao a mannanao wenno tarabitab. Mannanao wenno tarabitab mabalin nga addada kadagiti amin a il-ili, kadagiti amin a yuyyuyeng ti lubong a yan ti tao, iti yan dagiti nalamiis ken namaga nga ingles, wenno iti yan dagiti nabiag ken managririkna a pranses.

Ket inna insaruno nga inbagabaga iti kasta unay nagtaraki, amin dagiti il-ili ken dagiti nakasaysayaat a kabkababalin da. Ni Isagani tumangedtanged, njgem laglagipenna ni Paulita, iso a natakuatanna a kumitkita kenkuana iti ikikita nga agsao ket ado ti kayat na nga ibaga. Ni Isagani kinayatna a linawlawagan ti ibaga dagidi a matmata; !isuda man ket di ti pudno a nalaing nga agsao ket saan da a tara­ bitab!