Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/227

This page has been validated.


213
TI BUYAEN

—Ket dakayo, ta dumadaniwkayo, adipen dagiti sasao nga agdadanggay ken marukudrukod, anak dagiti Musa, — intuloy ni Sandoval a pinaggarawna iti nakatartaraki ti imana, a kasla itay inna linugayan dagidi Siam nga Agkakabsat, —maawatanyo, matukudyo a panunuten a ti maysa a pagsasao a nagulib ket saan unay a nasayaat ti aweng na, a kas ti pranses, mabalinna ti mamaltuad iti dumadaniw a nalaing, kas kada Garcilaso, Herrera Espronced, ken Calderon?

—Nupay kasta,—insungbat ni Pekson, — ni Victor Hu­ go...

—Ni Victor Hugo, gayyem Pekson, ni Victor Hugo, no dumadaniw, utang na iti Espania . . . ta nalpas a napalutputen, saan a pagduaduaanen, ket uray pay dagiti pranses, a kasta unay nga apal da iti Espania, annugutenda a ni Vic­ tor Hugo, no maysa a talugading, no dumadaniw, agsipod ta idi ubing pay, nagyan sadi Madrid, sadiay ti ininumanna ka dagiti immuna a laglagip na, sadiay ti nakabuklan ti utekna, sadiay ti dinaklan ti isip na, sadiay ti nakadamilian ti puso na ket sadiay ti tinaudan dagiti kasasayaatan a pinartuat ti ulo na. Nupay kasta, asino kad met ni Victor Hugo? Mabalin a idilig kadi aya kadagiti babbaro a . . .

Ngem ti isasangpet ni Makaraig, a tignay na ti naliday ken siisem iti napait, ginupedna ti sao na. Ni Makaraig adda igiggamanna a maysa a papel a intedna ken Sandoval, nga awan ket sinauna uray maysa.

Ni Sandoval inna binasa:

"Kalapatik: Naladaw a simmangpet ti surat mo; naidatagkon ti diktamen ko ket naannamungan. Nupay kasta, a kas la itay napadtuak ti nakem mo, inkalikagumko ti kas tarigagayan dagiti an-anakem.

Innakto iti pagbuyaan ket urayenkanto no panagruruar.

Toy naayat a kalapatim,

CUSTODINING.”

—Nagimbag ket a taon!—kinuna ni Tadeo a sieesnek.

—Ket, ania?—kinuna ni Sandoval,—awan makitak a dakes, nasayaat ket di!

—Wen,—insungbat ni Makaraig, a immisem iti napait;

—naibanag iti nasayaat! Kalkalpasko a nakasao ni Padre Irene!

—Ket ania ti kuna ni Padre Irene?—sinaludsod ni Pekson.