- 219
— Ti panaggutok ti puso na saan a madlaw . . . ti pulsona nakapoy unay. . . napukaw a naminpinsan ti ayat na a mangan,—insungbat a siinayad ni Basilio, nga immisem iti naliday;—aglinget iti napalalo iti agsapa. . .
Ket idi makitana a ni Simoun, gapo iti turong ti rupana, dina isina dagiti matmata na kadagiti pagpagbasaan a nasaon, ket iti buteng na a sublianna manen a isarita daydi nagsawan da idi nagsarakda iti bakir, intuluyna:
—Ti bagi na linapunusen ti sabidong; bigat wenno kasangabigat, inabalin a matay, a kasla alaen ti sal-it ... ti kabassitan a banag, uray awan, maysa a pakagutukan ti rikna mabalin a mangpatay kenkuana. . .
—!Kas ti Pilipinas!—insungbat a silaladingit ni Simoun.
Ni Basilio saan na a nagawidan ti di naggaraw, ket, iti panangiranta nan a saan a masublian daydi a banag, intu luyna a kasla awan inna nangngeg:
—Dagiti nangruna unay a mangpakapoy kenkuana, isuda dagiti am-amangaw na, dagiti kigkigtot na. . .
—!Kas ti Turay!—insengngat manen ni Simoun.
Idi naminsan a rabii, nakariing idi ta awan silaw, ket inpagarupna a nagbulsek; kasta unay a riri na, nagsensennaay ket innak nagsasawan, a kunkunana a sinuatko dagiti matmata na. . . Idi simbrekak a nangipan iti silaw, inpapanna a siak ni Padre Irene ket kinunana a siak ti nangispal ken kuana. . .
—!Kas ti Turay, awan gidiat na!
—Idi rabii,—intuloy ni Basilio ti nagintutuleng,—bimmangon ket dinawatna ti manok na, daydi manok na a tallo a tawen a natayen, ket naipapilit a inparangak iti maysa nga upa, ket iso di pinunnunak ka dagiti ado a nasayaat a sasao ket inkariannak a ikkan iti rinibribo a. . .
Iti daydi a kanito, nagpatit ti maikasangapulo ket gudua nga uras iti maysa a relos.
Ni Simoun nagkintayeg ket ginupedna iti maysa a garaw ti sao daydi bumaro.
—Basilio,— kinunana iti nainayad, —ipangagnak a nalaing, ta ti kanito napateg unay; makitak a saan mo a linukatan dagiti pagpagbasaan a pinaibaunko kenka; sika awan ayat mo iti pagimbagan ti ilim. . .
Daydi bumaro kinayatna ti simmupiat.
—Saan a masapol!— intuloy ni Simoun a simamaga. —Iti uneg ti maysa nga uras, ti gulo bumtak, babaen ti maysa a tanda nga aggapo kaniak, ket inton bigat, awanton adal, awanton Unibersidad, awanto ti sabali nga adda no di gubat
