Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/240

This page has been validated.


226
TI PILIBUSTERISMO


dagiti sosoldado a naggapo iti gubat a niasakit ken sisusugat, ket awan kadakuada ti mapan sumarungkar!

Ket nalagipna ti gubat, inna pinanpanunot ti gasat da­ giti nakakaasi a sosoldado ken ti pinget a ipakat dagiti inda gubaten, a sumupiat iti turay dagiti ganggannaet; kunkunana a no patay ken patay, ti ipapatay dagiti sosoldado, no natan-ok man, a ta matayda nga agtungpal iti annong da, ti ipapatay dagiti inda gubaten, nadayag unay, a ta isakitda ti bukod da a balay.

—!Naisalsalumina a gasat ti naipabaklay kadagiti dadduma nga il-ili!— kinunana. —Gapo ta simmanglad ka da­ giti sabsabangan da ti maysa a ganggannaet, mapukawda ti wayawaya da ket agbalinda nga iturayan ken adipen, saan la a ti dimteng, saan la a dagiti putputot toy, no di pay ket dagiti amin a kakailian na, ket saan la nga iti bayat ti maysa a kapututan, no di ket iti agnanayon! Naisalsalumina a kinalinteg! Ti kasta a kasasaad iso ti mangted iti dakkel a kalintegan a mamukaw iti amin a ganggannaet, a kas maysa a karurungsutan a nabiag a mabalin a ipuruak iti taaw!

Ket inna pinanpanunot a dagiti il-ili nga inda gubgubaten ti Hi na, awan sabali a biddot da, no di la ti kinakapoy da. Addada met agbanbanyaga a dimteng kadagiti sabsa­ bangan dagiti sabsabali nga il-ili, ngem agsipod ta nasarakanda ida a napigsa, saan da nga inpatuloy ti naisalsalumina unay a gandat da. Uray nakapuyda, kenkuana nasayaat unay ti inda ipakita, ket dagiti nagnagan da a dagiti pagpagiwarnak dida baybay-an a panganan iti natakrot ken manglilipot, kunana a napnuanda iti kinadayag, matayda a sidadayag iti puon dagiti pakarkarbaan dagiti saan a nasayaat a sadsadirida, adaddada pay a nadaydayag ngem dagidi mamaingel a taga Troya; dagidiay a tattao awan piman intarayda a pilipina nga Elena. Ket iti rugso ti ayat na a dumadaniw, inna linaglagip dagiti agkabkabanuag kadagidiay a purpuro a mabalinda ti pabungon iti kinadayag iti sangwanan dagiti babbai a kakailian da, ket, kas agayat a naawanan iti inanama na, inna ida ap-apalan, ta mabalinda ti sumapol iti naraniag a panangikkat iti biag da. Ket kunkunana:

—!A! jkayatko kuma ti matay, agbalin nga awan, mangibati iti natan-ok a nagan iti Ilik; matay gapo kenkuana, matay gapo iti panangikaluyak kenkuana iti panagagaw da­ giti ganggannaet, ket iti kalpasan na, ti init innanto kuma raniagan ti bangkay ko a kas wanawan a di aggaraw kada­ giti dildili ti taaw!