Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/267

This page has been validated.


253
TI PRAILE KEN TI PILIPINO


iti Dios; kas agad-adal a pilipino, isuna laeng a innak pakibiangan dagiti an-annungen yo kadakami. Dagiti praile, iti sapasap a panagsao, gapo ta isuda ti mangkitkita iti panagadal kadagiti il-ili, ket naipangpangruna dagiti dominiko, gapo ta inda binukudan ti pannakasursuro dagiti agtutubo a pilipino, inakemda iti sango dagiti walo riwriw nga agindeg ditoy Pilipinas, iti sango ti Espania ken iti sango pay met ti amin ti lubong, iso a pakaibilanganmi, ti annong a mangpasayaat a kankanayon iti baro a bin-i, iti kararua ken iti bagi; tapno maidalan dagita nga agtutubo iti pagnam-ayan da; tapno tumaod ti maysa nga Hi a nadayaw, narang-ay, nasaririt, nasingpet, natakneng ken natudio. Ket ita, innak met saludsuden: ?tinungpal dagiti praile ti kari da?

—Agtungtungpalkami...

—!A! Padre Fernandez,—insengngat ni Isagani;—dakayo, no ipatayyo ti ima yo ita PUSO YO, mabalinyo a kunaen nga AGTUNGTUNGPALKAYO; ngem no ipatayyo ti ima yo iti puso ti gimong yo, iti puso dagiti amin a gimgimong da­ giti praile, saan yo a mabalin a kunaen ti kasta a dikay maallilaw! [A, Padre Fernandez! no addaak iti saklang ti maysa a tao nga ayatek ken pagraemak, kaykayatko a siak ti maidarom ngem ti siak ti agdarom, kaykayatko a siak ti agsarapa ngem ti siak ti dumuklos. Ngem, tangay rinugyantay ti naglinnawagen, intay ibanag! d’Kasano ti panagtungpal da iti annong da dagiti mangkitkita iti panagsursuro kadagiti ilili? Babaen ti inda pananglapped iti panagsursuro! Ket da­ giti adda ditoy a nangbukbukod iti pana,ngisuro, dagiti agayat a mangdamili iti isip dagiti agtutubo, a dida ket pabagyen dagiti sabsabali, e'kasano ti panagtungpal da iti annong da? Babaen ti inda panangikedked ingga na iti mabalin iti sursuro, babaen ti inda panangiddep iti regget ken rayray ti nakem, babaen ti inda panangimameg iti kinatakneng, kakaisuna a mamaggunay iti kararua, ken babaen pay ti inda panangipaslep ka dakami kadagiti daan a panpanunot, nabangles a sursuro, tubs a pagbatbatayan, a maisupiat iti biag ti irarang-ay! jA! wen, no maipapan iti pannakataraon da­ giti balbalod, no maipapan iti pannakataraon dagiti dakes a tattao, ti Turay manglukat iti maysa a pagsasalisalan tapno makita ti kasayaatan ti inna igayat a pagpakan, ti saan a mangpapatay kadagiti balbalod iti bisin; ngem no maipapan iti pannakataraon ti kararua ti maysa nga Hi, pannakataraon dagiti agtutubo, dagiti kamkameng a kasayaatan, a isudanto ti agbalin a Hi ken iso amin, ti Turay saan la a dina kayat ti mangigayat iti maysa a pagsasalisalan, ngem inna ket ited