Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/286

This page has been validated.


272

TI PILIBUSTERISMO


inna inispal, gapo kadagidi ado unay a mismisa nga inna binaybayadan ken dagiti inpatawidna kadagiti taga Simbaan. Daydi agbanawbaw a damag iso ti inda pagsasaritaan, inda yug-ugis, ikabilda amin a di mangan-ano ket awanen ti agpangngadua. Ibagbagada ti aruat ni Kapitan Tiago, nakaprak ngata, ti pingping na nagdusol gapo iti mama, dida met nalipatan ti suako a pagsusupan iti apian ken uray pay ti manok a maipallot. Ti sakristan mayor, nga adda a naitallaong, itangedtangedna a siraranga ti ulo na, a kasna pangannamong, ket inna panpanunuten a inton iso ti matay, agparangto met a nakaiggem iti sangamalukong a taju a puraw, tano awan daydi makapalamiis a pamigat, saan a maawatan ti nain-ay sadi langit, ken ditoy daga. Maipapan kadagitoy a banbanag ti inda pagsasaritaan ket gapo ta dida met mabalin a ibaga dagiti naar-aramid iti kalleppas nga aldaw ken gapo ta addada pay tajur sadiay, kasta unay dagiti naib-ibbatan a sasao a di karkarna, salsaludsudenda no ni Kapitan Tiago innanto awisen ni San Pedro iti maysa a soltada, no sadiay agpupustada, no dagiti manmanok da sadi langit saan da a matay, no saan da a masugatan, ket no kasta, no asinunto ti sentenciador, no asinunto ti mangabak, kdmpy., sussusik ken sasao dagitoy a kaay-ayo unay dagiti mangibangon iti sirib, panunot ken annuruten a maibatay iti maysa a pagbasaan a kunada a saan a mabalin nga agriro, naipaltiing man wenno utang a patien. Matagamtamda met a masasao dagiti mabasbasa kadagiti nobnobena. pagbasaan dagiti milmilagro, sasao dagiti kukura, pannakaipalpalawag ti panagiyan sadi langit ken ado pay sabsabali a banbanag. Ni don Primitive, daydi pilosopo. kasta unay a rag-o na a mangibagbaga kadagiti teologo.

—Ta saan a mabalin nga adda maabak sadiay,—kunkunana, a kasla pudno unay;—ti pannakaabak pataudenna ti luksaw, ket sadi langit, saan a mabalin nga adda tumaod a luksaw.

—Ngem adda la mangabak,—isungbat met ni tajur nga Aristorenas;—iti panangabak iso ti yan ti imas na!

—Ket mangabakda ngay a dua!

Ti panangabak da nga agpadpada saan a maannugutan ni Martin Aristorenas iso a pallutan la ti inna naglaklakayan ket kanayon a inna nakitkita a ti maysa a manok maabak ket ti maysa mangabak; no kas pagarigan, agtablada. Nagban­ bannog la ni don Primitio a nagsausao iti latin; ni Martin Aristorenas iwingiwingna ti ulo na, idinto a nalaka nga awa-