296
daydi tignay na idi napan iti Gobierno Sibil. Maipapilit a ni
naraniag a Paulita saan na a mabalin nga ayatenen ti maysa a
baro a saan a makaawat iti biag kct babalawen ti amin a tao.
Iso, ni Paulita, rinugyanna ti nagpanunot. Ni Juanito, naalibtak, nalaing, naragsak, naalikuteg, anak ti maysa a nabaknang nga agtagtagilako sadi Manila, sa pay mestiso-kastila,
kct no patien ti sao ni don Timoteo, pudpudno unay a kastila,
nga awan lalaok ti dara na; ngem ni Isagani, maysa nga indio
a taga probinsia, a mangdardarepdep kadagiti kabkabakiran
a napunno iti alimatek, pagduaduaan no asino ti nagputot
kenkuana, nga adda uliteg na a padi a nalabit, kabusor dagiti parparammag ken salsala, isuda a kaay-ayuna unay. Naminsan a bigat a nakasaysayaat, nadlawna nga iso, maysa a
naindaklan nga ang-ang ta inna ket kinaykayat ngem iti kasinnallin na, ket nanipod idin, nadlaw a nanayunan ti kubbo ni
Pelaez. Ti linteg a nasarakan ni Darwin inna man tungpalen
ni Paulita, a saan na nga am-ammo, ngem naiget: ti babai mapan iti lalaki a nalalaing, iti makaammo a buinagay iti yan na
a pagbiagan, ket no iti panagbiag sadi Manila, awan kas ken
Pelaez, a nanipod idi bassit pay, ammuna a nalaingen ti makikasta-kasta.
Ti kuaresma limmabasen, agraman ti semana santa ken dagiti liblibot ken dadduma pay a maar-aramid iti simbaan a kakuykuyugna, nga awan ket ania man a napasamak no di ti nalmeng a panaggulo dagiti artiliero, a ti gapo na saan a nagwara. Rinebbada dagiti balbalay a kawkawayan, babaen ti imatang ti sangapangen a kabalieria a madadaan a mangpaltog kadagiti akinbalay no kas ta sumupiatda. Ado a sangsangit ken sensennaay, ngem dayta lattan. Dagiti naayat iti buybuya kadakuada ni Simoun, napanda kinita dagidi nabati nga awanan linungan a balay, nagpagnapagnada a kasla awan ti an-ania na kadakuada ket iti uneg da inda nakuna nga iti kasakbayan, mabalindanto ti maturog a sitatalna. Iti arinunos ti Abril, ta nalipatanda amin a butbuteng dan, ti Manila awan sabali a pakaringguran nan no di la inaymaysa a banag. Iso ti panagpadaya ni don Timoteo Pelaez inton agasawa ti anak na, iso nga anakento ti Jeneral, a siraragsak ken si-aayat. Kunkunada a ni Simoun iso ti nakaammo itoy a banag. Ti panagasawa marambakanto, dua nga aldaw kasakbayan ti ipapanaw ti Jeneral; iso nga innanto padayawan ti balay ket addanto inna isagot iti nobio. Matantanaw a ti joyero into agipuruak kadagiti birbriliante, rinakrakem da giti perperlas a innanto iwaris, gapo iti anak ti kasugpon na, ket gapo ta dina mabalin ti agpadaya iti balay na, ta awan
