Dandanag Ni Ben-Zayb
323
Ket iti inna panangpanpanunot iti daydi anak na a natay kasangwanan ti inna pannakaideppel, kasla busel a pinagkutitem ti nalabes a lamiis, ket gapo ta mariknana nga aglangoy dagiti matmata na kadagiti lulua, nagaruat, ta napanna kinita ti Mangiturong iti pagiwarnak. Toy intal-una ti abaga na: ti Kapitan Jeneral inparitna, tano inna ngamin maiwarnak a pito a dadakkel a didios inda pinatakawan ken pinakellaat iti maysa a kasta-kasta laeng, idi ta madama nga iwaswasawas da dagiti tudtudok (tenedor kada im-imuko (kutsilio) agpeggad ti panagmaymaysa ti Daga a nakayanakan! Ket iso ti gapo na nga inbilinna a saan da a sapsapulenen daydi pagsaingan ken daydi birkog ket inpatigmaanna kadagiti sumukat kenkuana a saan da a mangmangan kadagiti sabsabali a balbalay no saan ida a lawlawen dagiti alabardero ken guardia. Ket gapo ta kadagiti nakaammo iti naaramid iti day di a rabii iti balay ni don Timoteo, kaaduan da ti empleado kada soldado, saan a narigat a libaken kadagiti tattao: ti saan a pannakasinasina, ti panagmaymaysa ti Espania iso ti nasken. Iti sangwanan ti riagan a Espania, ni Ben-Zayb intamedna ti ulo na a sipupunno iti kinamaingel, a inna linaglagip ni Abraham, ni Guzman a Naimbag (el Bueno), wenno uray ni la Brutus ken sabsabali pay kadagiti naglallalaki di unana a tawen ti Pakasaritaan. Ti kasdi a panagpatli saan a mabalin a di magunggunaan. Ti dios dagiti periodista siiyaman unay ken Abraham — Ben-Zayb. Nganngani iti daydi met la a kanito, dimteng ti anjel nga agisangsangpet kadagiti damdamag a inkuyugna ti kordero, babaen ti langa a pannakaraot ti maysa a balay iti igid ti karayan Pasig, balay a pagpalpalamiisan dagiti praile no dumanon ti kalgaw! jlso daydi ti kanito, ket ni Abraham — Ben-Zayb inna nagdaydayawen iti dios na! Dagiti agar-arang innalada ti nasurok a dua ribo a pisos, sinugatda iti nauneg ti maysa a praile ken dua a babaunen. . . Ti kura nakibakal, iti nabalin na, a nagyan iti likudan ti may sa a tugaw, a nalasanglasang kadagiti im-ima na. . . —iAgurayka, agurayka! —kunkuna ni Ben-Zayb nga agsursurat; —uppat a pulo wenno lima pulo a tulisan a nanglipot. . . rebolber, buneng, eskopeta, pistola. . . leon a nakiarnis, tugaw. . . nalasanglasang. . . nasugat iti kasta unay a kinaranggas. . . sangapulo ribo a pisos. . . Ket makaay-ayat, ngem di pay la mapnek kadagidi a damdamag, napan iti disso a nakaaramidan daydi, ket iti dalan iso ti inna nangurnusan iti ingget taraki a pakasaritaan
