Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/348

This page has been validated.


334

TI PILIBUSTERISMO

Ket agsagawisiw ti sanga kct agdisso iti bukot ti maysa, ti kaasitgan, pasaray iti rupa, a malammaan a umuna iti puraw, santo aglabbaga, kct into no kuan, narugit gapo iti tapok ti dalan.

—Kartinganyo, takrot!—pasaray na yikkis iti sao ti kastila, nga inna pagbangagen ti timek na.

—Takrot!—uliten ti aweng iti bantay.

Ket dagidi takrot ikartingda ti magna iti babaen ti bumarbara a langit a landok, iti dalan a manguram, ket ababugen ti bukubukuan a sanga a maib-ibos iti rabaw dagiti sisusugat a kudkudil. Ti lamek sadi Siberia nalabit naasasi ngem ti init iti bulan ti Mayo sadi Pilipinas!

Nupay kasta, adda maysa kadagidi sosoldado a dakes ti panagkitkita na kadagidi ado a rangranggas nga awan pagpapaayan da: maginagna a siuulimck, nakamurareg a kasla malukluksaw. Idi kuan, idi makitana a ti kadua na, saan pay la a mapnek iti sanga nga ibabautna, inna pay la kugtakugtaran dagiti balbalod a uray da la maiparparusisi, saan a nakatcppelcn ket inyikkisna a sigaganat:

—Denggem, Mautang, bay-am kad la ida a magna a sitatalna!

Ni Mautang timmaliaw a sisisiddaaw.

—Ket, ania ti bibiang mo, Karolino?—sinaludsudna.

—Awan bibiang ko, ngem maasiak ka dakuada!—insung­ bat daydi Karolino;—tattao met a kas kadatayo!

—Makita a barbaro ka unay a sibil!—insungbat ni Ma­ utang, a nagkatawa a siaasi;—kasano ngamin ti pamayan yo kadagiti balbalod kadagiti paggugubatan?

—Naas-asi ngem ti pamayan yo!—insungbat ni Karolino.

Ni Mautang nagulimek iti nabiit, ket idi kuan, a kasna itay nasarakan ti sungbat na,—kinunana a sitatalna:

—A! wen, ta dagidiay, kabusor ida ket umingarda, ket dagitoy. . . dagitoy, kakailian tay ida!

Sa immasideg ket inyarasaasna ken Karolino:

—Nagang-angkan! Kasta ti pamayan kadakuada tapno padasenda ti umingar wenno tumaray, ket isunto tay. . . pung!

Ni Karolino saan a simmungbat.

Maysa kadagiti balbalod kiniddawna nga agsardengda, ta adda unay nasken nga aratnidenna.

—Napeggad toy a disso!—insungbat ti kabo, a kinitana a sidadanag ti bantay;—sulong!

—Sulong! —inulit ni Mautang.