Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/349

This page has been validated.


335
TI DI MALIKLIKAN

Ket simmagawisiw ti pagbaot. Daydi balod nagtiritir ket kinitana iti nakasaksakit.

—Narangranggaska pay ngem dayta kastila!—kinuna day­ di balod.

Ni Mautang sinungbatanna iti baot manen. Istay naigiddan, adda simmagawisiw a maysa a bala, a sinaruno ti uni ti paltog: ni Mautang naibbatanna ti paltog na, immibbet iti maysa a sapata, ket natuang a nagpulpuligos a inyapputna dagiti dua nga im-ima na iti barukong na. Daydi ba­ lod nakitana a nagkulipagpag iti katapukan ken nagsarua iti dara.

Alto!—inyikkis ti kabo a bimsag a dagos.

Nagsardeng dagiti sosoldado ket kimmitada iti lawlaw da. Adda sangkabassit nga asok nga agruar iti yan dagiti babassit a kaykayo sadi ngato. Adda manen simmagawisiw a bala, adda manen nangngeg a uni ti paltog, ket daydi kabo, a nasugat iti maysa a luppo, naiparintumeng a nangibbet iti ado a tabbaaw. Sinaneb ida dagiti tattao a silelemmeng iti nagbabaetan dagiti batbato sadi ngato.

Daydi kabo, a nabulsekan iti pungtot, intuduna dagidi balbalod ket inyikkisna:

—¡Paltuganyo ida!

Dagidi balbalod naiparintumengda, a sipupunno iti buteng. Gapo piman ta saan da a maingato dagiti im-ima da agpakpakaasida nga ag-agependa ti daga wenno yunnatda da­ giti ul-ulo da; adda la ket tay mangibaga kadagiti annak na iti inana a mabati nga awanan saranay; adda mangikari a mangted iti pirak, adda umawag ken Apo Mugna, ngem naipaturong kadakuadan dagiti palpaltog ket maysa a nakakigkigtot a uni ti paltog ti namagulimek kadakuada.

Iso di nangrugidan a nakipinnaltog kadagidi adda iti ngato a nangin-inot a nabalangatan iti asok. No kitkitaen toy ken ti ballayat dagiti un-uni dagiti palpaltog, dagiti kabusor a di makita, nalabit taltallo dagiti palpaltog da. Da­ giti sosoldado dumardarop ket pumalpaltugda, agsalingedda kadagiti pupuon dagiti kaykayo, agiddada ket ikagkagumaanda ti sumang-at. Tumayok dagiti matmatping a batbato, maspak dagiti sangsanga dagiti kaykayo, maipalpallatok da­ giti bingbingkol ti daga. Daydi iinmuna a sibil a nangpadas a kimmalay-at, natnag a nagpuspusipos a sinugat ti maysa a bala ti abaga na.

Daydi saan a makita a kabusor adda pangatiw na, nga iso ti yan na; dagidi maingel a sibil, a dida ammo ti tumaray, ngannganida maparmeken, ta agsardengda, ket dida