Iti waywayas a paing na, iti igid ti taaw, a ti aggarawgaraw a rabaw na makitkita, manipod kadagiti silulukat a tawtawa, nga agsaknap ingga na iti adayo, ingga na iti pagtipunenda iti langit, adda ni Padre Florentino a mangiliwliwag iti kinamaymaysa na babaen ti inna panagtugtugtog iti armonium na iti naranga ken naliday, iso a danggayan ti natbag a danarudor dagiti daldalluyon ken ti waneswes dagiti sangsanga iti asideg a bakir. Aweng nga atitiddag, nat bag, makadungdung-aw a kasla maysa nga araraw, ngem nabaneg ket di, ti agruar iti daydi lakay nga armonium; ni Padre Florentino, a nalaing a musiko, putputarenna, a dina ket ur-urnusenen, ti tugtugen na ket, piman ta maymaysa, inna binay-an a rumuar amin dagiti ladladingit ti puso na.
Pudno, daydi lakay, sililiday unay. Ni naimbag a gayyem na, ni don Tiburcio de Espadania, inna pinanawan, ta intarayanna ti panangkamkamat kenkuana ni asawa na. Iti daydi a bigat, adda inawatna a surat ti teniente ti Guardia Sibil a kunana:
“Ay-ayatek a Kapelian: Adda kaaw-awatko unay a tele"grama ti komandante a kunana: ESPANOL ESCONDIDO CASA PADRE “FLORENTINO COJERA REMITIRA VIVO MUERTO.”(1) Gapo ta nabagas ti telegrama, ibagayo itay gayyem tayo nga awanto dita inton umayko tiliwen no maikawalo nga uras ti rabii.”
- "Toy siaayat unay,
- "Perez.
“Puuranyo toy surat ko.”
—Da. . . da. . . daytoy Victorina, daytoy Victorina!—nakuna nga agtattatel ni don Tiburcio; ma. . . ma. . . maiturednak a papaltugan.
__________
1 Ti kastila a naglenjmeng iti balay ni Padre Florentino tiliwemto ket ibaunmunto a sibibiag wenno natay.
